Sisters With Transistors is als documentairefilm al net zo onorthodox als de muziek die zij belicht. Dit experimentele debuut van regisseur Lisa Rovner blikt terug op de vrouwelijke pioniers van de twintigste-eeuwse elektronische muziek. Tegenwoordig mogen we dan omringd worden door elektronica; deze eerste generatie vrouwelijke synthesizerwegbereiders werd in hun tijd veelal niet serieus genomen.
Het verhaal begint met Clara Rockmore, de violiste die in de jaren twintig het publiek verblufte met haar thereminspel. De theremin wordt in tegenstelling tot de viool niet bespeeld via aanraking, maar met precieze handbewegingen in de lucht. Een afwijkend instrument van dat waar de andere vrouwen in deze documentaire mee experimenteren: synthesizers, computers en tapeloops. Het is technologie die, volgens de geïnterviewden, het potentieel heeft ‘om de gevestigde orde te ontmantelen’. Toch is revolutie niet het eerste waar je aan denkt wanneer Daphne Oram en Delia Derbyshire, geniale muzikanten met synthesizers en tapeloops, zeer correct en beleefd hun innovaties bij de BBC toelichten in archiefinterviews uit de jaren vijftig en zestig.
Snobisme en seksisme
Sisters With Transistors is bijna volledig opgebouwd uit dergelijke archiefbeelden van muzikanten als Rockmore, Oram en Derbyshire aan het werk. Naast de vertelling, door Laurie Anderson, worden de muzikale uitspattingen aangevuld met audiofragmenten waarin de baanbrekende prestaties van de vrouwen worden toegelicht. De documentaire legt bloot hoe hun pogingen om een ontluikend genre tot serieuze kunst te verheffen, gesaboteerd werd door snobistische en seksistische muzikale instellingen.
Verwacht echter geen uitgebreide geschiedenis van elektronische muziek, of zelfs een breed scala aan vrouwelijke pioniers in het genre. Sisters With Transistors barst uit haar voegen van potentie, maar lijdt onder haar gebrek aan bredere muzikale en culturele context. Het komt niet verder dan fragmentarische kijkjes in het leven en het werk van slechts een handjevol nette vrouwen dat weliswaar de grenzen van muziek herdefinieerde, maar sociaal vaak netjes binnen de lijntjes van de industrie kleurde.
Regie: Lisa Rovner
Sisters With Transistors is te zien tijdens het muziekdocumentairefestival In-Edit (16-20 juni 2021, Amsterdam)
Foto: Peggy Weil
Meer recensies van films en documentaires lezen? Bekijk onze rubriek Muziek Op Beeld.
0 Reacties