New Order in Ziggo Dome (live-recensie)

Je kan er de klok op gelijk zetten: zodra New Order Blue Monday inzet, gaat het publiek zaterdag in de Ziggo Dome helemaal los en gaan de smartphones massaal de lucht in – alsof Max Verstappen gearmd met Sinterklaas voorbijkomt. Het concert is op dat moment een kleine anderhalf uur bezig en voldoet aan alle verwachtingen zonder werkelijk spectaculair te worden.

Wat overigens niets afdoet aan het feit dat de groep een monument is in de popmuziek en dat ook deze avond in de Ziggo nog eens onderstreept. New Order is – kort door de bocht – de band die het rockpubliek heeft leren dansen. Het is tegelijkertijd de groep die in 1980 als een feniks uit de as van het nu legendarische, maar destijds echt nog behoorlijk obscure Joy Division oprees, na de zelfgekozen dood van zanger Ian Curtis. Door precies op het goede moment de juiste keuzes te maken, groeide New Order vervolgens uit tot een groter popsucces dan Joy Division ooit gekend had en waarschijnlijk ook groter dan Joy Division ooit had kunnen worden. Al zullen we dat laatste natuurlijk nooit weten.

Als geen andere groep uit de rocktraditie slaagde de band uit Manchester erin de elektronica en harde beats van de destijds opkomende dance met rocksongs te versmelten. En dat op een veel toegankelijker wijze dan bijvoorbeeld Cabaret Voltaire en Throbbing Gristle. Voeg daarbij het wat teruggetrokken en mysterieuze imago van de band en je hebt de blauwdruk van het New Order-succes in de jaren tachtig.

Hiaten in de tijdlijn

De hit Blue Monday uit 1983 is de geschiedenis ingegaan als de best verkopende 12”-single ooit. En de door Peter Saville ontworpen hoes, afgeleid van de toen hypermoderne 5,25’’-floppydisc, geldt nog altijd als iconisch. Inmiddels zijn we veertig jaar verder. New Order bestaat nog altijd, al zitten er enkele hiaten in de tijdlijn van de groep. Na een concert in de Rotterdamse Arena in 1985 duurde het maar liefst 34 jaar voordat de band weer naar ons land kwam. In 2019 stond New Order op Lowlands en vervolgens tijdens het ADE in AFAS Live. En nu, een pandemie later, in de Ziggo die weliswaar niet vol is – de tweede ring blijft gesloten – maar goedgevuld. Het gespeelde repertoire bestaat voor het overgrote deel uit singles en voor driekwart uit stukken uit de jaren tachtig en de Joy Division-periode. Daar komt het publiek voor en dat weet de groep drommels goed.

Pakkende liedjes schrijven heeft New Order altijd gekund en dat kan de band nog steeds, zo werd bewezen met het meest recente album Music Complete uit 2015. Pakkend en tegelijk basaal – nergens dwepend met virtuositeit. De metershoge videoschermen tonen keer op keer klavierspeelster Gillian Gilbert, die haar uit duizenden herkenbare partijen met twee of drie vingers speelt. Meer is ook niet nodig.

Onbeholpen

Tijdens het eerste deel van het Amsterdamse concert domineren de meer rockgeoriënteerde nummers als Crystal, Regret, Age Of Consent, Restless en het wat plattere Shake It Up. Langzaam maar zeker beweegt het optreden zich vervolgens meer richting elektronica. Na het overlijden van Curtis kreeg gitarist Bernard Sumner de microfoon voor zijn mond gezet – iemand moest de vocale klus klaren. Een groot zanger is hij allerminst. Nooit geweest ook, al kon bij studio-opnames altijd nog wel het een en ander rechtgetrokken worden. Eigenlijk is ‘onbeholpen’ een betere karakterisering van zijn zang – en dat is tegelijkertijd ook weer de charme. Als hij zijn gitaar tijdens de meer dance-gerichte nummers terzijde zet, heeft hij wel wat weg van de beschonken oom die tijdens verjaarspartijtjes steevast karaoke gaat doen.

Live valt vooral op hoe belangrijk drummer en beatprogrammeur Stephen Morris en huidige bassist Tom Chapman voor het karakteristieke groepsgeluid zijn. ‘Huidige bassist’ omdat de oorspronkelijke man op de vier snaren, Peter Hook, het na de nodige onderlinge onenigheden bij de tweede reünie van de band, in 2011, voor gezien hield. Hook was de man die met zijn eigenzinnige, hoog op de bassnaren gespeelde partijen de muziek van New Order een kenmerkend geluid gaf. Chapman heeft dat perfect van Hook overgenomen. Overigens komt Peter Hook half november met zijn huidige band naar TivoliVredenburg in Utrecht. Op het programma staat dan grotendeels hetzelfde repertoire als New Order in de Ziggo Dome laat horen.

Popsongs van een generatie

New Order geeft het publiek in Amsterdam waar het voor komt, maar doet dat niet echt subtiel – zo nu en dan in muzikale zin zelfs lomp. De melodieën van de liedjes blijven echter overeind en daarmee ook de popsongs van een generatie – nu grotendeels vijftigers en zestigers. Klassiekers blijven klassiekers, ook als ze in muzikaal opzicht misschien wat gedateerd klinken. Dat laatste geldt dan vooral voor Blue Monday, dat in de Ziggo echt wel een beetje doodgespeeld lijkt, terwijl het uiterst geïnspireerd vertolkte afsluitende Temptation uit 1982 juist uitgroeit tot het hoogtepunt van het optreden.

Nou ja, bijna. De werkelijke piek blijkt de toegift met drie nummers van Joy Division. Terwijl op het grote beeldscherm boven het podium bibberende filmbeelden worden getoond van zanger Ian Curtis speelt de groep enkele van diens mooiste nummers: Decades, Transmission en het bekendere Love Will Tear Us Apart. Ook hier verandert Bernard Sumner niet meteen in een Pavarotti, maar hij kan zich nu vastklampen aan een fantastisch spelende band. Ondertussen verschijnen op het scherm de woorden ‘Joy Division Forever’. Ere wie ere toekomt.

New Order in Ziggo Dome, Amsterdam
Gezien op zaterdag 23 september 2023
Foto’s door Serge Hasperhoven