Lucinda Williams in Paradiso (live-recensie)

Het is wellicht even schrikken voor de bezoekers die Lucinda Williams jaren geleden eens zagen optreden en de ontwikkelingen in haar leven sindsdien niet gevolgd hebben. Met kleine pasjes beweegt de zangeres zich naar het midden van het podium, met een begeleider aan haar zijde. In een uitverkocht Paradiso is haar breekbaarheid zowel zichtbaar als hoorbaar. Toch blijkt vooral in het laatste deel van de set dat er wel degelijk nog een krachtige performer schuilt in de vrouw wier muziek ooit te rock voor country en te country voor rock geacht werd.

De broze indruk die Lucinda Williams vanavond op het podium maakt, staat in groot contrast met de laatste keer dat ondergetekende haar zag optreden – in Eindhoven elf jaar geleden, toen ze niet alleen zelfstandig kon lopen, maar ook nog gewapend was met een gitaar en moeiteloos de hogere noten van bijvoorbeeld Car Wheels On A Gravel Road haalde. Nadat Williams in 2020 een beroerte kreeg, moest ze opnieuw leren lopen. En dat niet alleen: gitaarspelen kon ze eveneens niet meer. Haar vertrouwde instrument blijft in Paradiso achterwege en ze kon er ook niet op terugvallen tijdens het maken van haar nieuwste album Stories From A Rock N Roll Heart. En dat terwijl ze voorheen haar songs áltijd met behulp van de gitaar schreef.

Dylan & The Boss

Toch resulteerden de sessies in een ijzersterke plaat, mede dankzij wat hulp van collega’s als Jesse Malin. Het eerste nummer van het album dient ook vanavond als opener: Let’s Get The Band Back Together, een even strijdvaardig als nostalgisch getoonzette rocksong met een tekst waarin twee van Williams’ belangrijkste invloeden nog even voorbijkomen: ‘Dylan and The Boss’.

Het recente materiaal past prima bij het huidige vocale bereik van Williams, wat minder geldt voor een veel ouder lied als Crescent City, waarvan de refreinen toch iets te veel vragen van de inmiddels 71-jarige singer-songwriter. Nu is zij ook niet het type artiest waarbij je moeilijk moet doen over een gemiste noot hier en daar. Net als bij bijvoorbeeld Neil Young draait het vooral om de oprechtheid van de uitvoeringen. Een mooi voorbeeld van dat laatste: Stolen Moments, dat ze schreef naar aanleiding van het overlijden van de geweldige Tom Petty (Williams opende voor hem tijdens zijn allerlaatste shows in 2017) en vanavond in een hoorbaar emotionele versie gegoten wordt. Vanaf dit nummer zingt Williams ook een stuk beter dan in de vier voorgaande songs.

Prachtige buitenbeentjes

Dat de hogere uithalen soms wel erg stroef uitpakken, heeft mogelijk ook iets te maken met een verkoudheid. Tussen de nummers door grijpt de zangeres regelmatig naar een flesje keelspray. “Geen zorgen, het zijn geen illegale drugs”, grapt Williams, en zo toont ze zich hier in Amsterdam van een meer spraakzame en humoristische kant dan tijdens die toch wat afstandelijke show in Eindhoven in 2013. Ze vertelt over de ‘beautiful misfits’ die ze in de afgelopen decennia ontmoette en haar inspireerden voor haar songs. Mannen die overduidelijk alleen maar voor problemen zouden zorgen, maar tot wie ze zich toch hopeloos aangetrokken voelde. Ook denkt ze verlekkerd terug aan een gerecht waarvan ze belooft niet alle ingrediënten op te noemen, om vervolgens toch zo’n beetje het hele recept met ons door te nemen. We weten in ieder geval wie we beslist eens moeten vragen voor onze rubriek Koken Met Rockers!

Vuiligheid en tranen

Sommige andere songs op de setlist hoeft ze niet meer uitgebreid van commentaar te voorzien. Dat deed ze immers al in haar meeslepende en knap geschreven autobiografie Don’t Tell Anybody The Secrets I Told You, die vorig jaar verscheen. Zo weet je na het lezen van dat boek waar die ene regel uit Car Wheels On A Gravel Road op slaat, over ‘a little bit of dirt mixed with tears’ op het gezicht van het kind op de achterbank van een auto. En dat Those Three Days over haar korte relatie met collega-songwriter Ryan Adams gaat. Ook de vanavond door Williams aangehaalde anekdote over blueszanger Blind Pearly Brown stond al in haar boek, maar over hem zingt ze vervolgens wel een lied dat ze nog niet op plaat heeft gezet. Een aardige countrysong, over de impact die deze straatmuzikant eind jaren vijftig op de jonge Lucinda had.

Goddelijke pedal-steel en bijtende zang

Williams kan leunen op een uitstekende band, waarvan bassist David Sutton en multi-instrumentalist Doug Pettibone haar hier en daar ook vocale ondersteuning bieden. Zo mis je zelfs de achtergrondzang van Bruce Springsteen en Patti Scialfa in de studioversie van Rock N Roll Heart nauwelijks. Pettibone voorziet meerdere nummers van goddelijke pedal-steelklanken en verzorgt de harmonicapartijen in Fruits Of My Labor, van het veelgeprezen album World Without Tears (2003). De gitaarlicks van hem en collega Marc Ford (ex-The Black Crowes) zijn de ideale aanvulling op Williams’ bijtende zang in steviger materiaal als You Can’t Rule Me en Honey Bee.

Zo zijn ook de solo’s van Pettibone aan het einde van Where The Song Will Find Me van een stekelige pracht. Deze ballad over het magische proces van songwriting vormt een rustpunt in het laatste blok van de show, voordat de blues het overneemt in Jesus Just Left Chicago. Een klassieker van ZZ Top, de band die Williams ooit een eervolle vermelding gaf in een van haar fraaiste songs (Metal Firecracker). Een venijnige uitvoering van Joy brengt een bij vlagen ontroerende avond tot een bloedstollend einde, waarna de zangeres zich al zwaaiend naar de coulissen laat begeleiden. Critici wisten misschien nooit in welke categorie ze Lucinda Williams moesten plaatsen, rock of country, maar op basis van deze show zou daar in ieder geval geen twijfel over moeten bestaan. Het T-shirt dat ze draagt geeft immers het antwoord al: ‘file under rock’.

Lucinda Williams in Paradiso, Amsterdam
Gezien op maandag 4 maart 2024
Foto’s door Ans van Heck