Na de lange festivalzomer kwam bij mij gisteravond het besef: uiteindelijk draait het in de concertwereld om binnenshows. De sfeer op Pinkpop, Down The Rabbit Hole en Lowlands is goed, maar je hebt een dak nodig voor de ultieme live-ervaring. Als dat het dak van Carré is, hoef je als artiest alleen nog maar de uitmuntende akoestiek goed te benutten. Dat is wat Sufjan Stevens deed in het koninklijke theater aan de Amstel.
Normaal denk je als journalist na tijdens een optreden, al dan niet onbewust. Je neemt de houding van de muzikanten in je op, analyseert hun spel en noteert de momenten die opzien baren. Je probeert ervoor te zorgen dat niets je ontgaat, opdat je de volgende ochtend met een weloverwogen oordeel kan komen. Maar soms lukt dat niet, zoals bij Sufjan Stevens in Carré. Na tien minuten besluit ik het in mijn brein geopende Word-bestand te sluiten en de show gewoon over me heen te laten komen. Ik geef me over aan Stevens en zijn vierkoppige band.
The Sufjan Stevens Experience had een aardig pretentieuze titel voor de show kunnen zijn, maar misstaat de eigenzinnige Amerikaan zeker niet. Het klinkt misschien een beetje cheesy, maar het draait bij hem om de totaalervaring die je meevoert naar een hemels muzikaal paradijs. Geprojecteerde beelden van natuur op de achtergrond, een geweldige lichtshow en de bijzondere songs van Stevens op de voorgrond. Hoe die muziek live voelt, is moeilijk te omschrijven. Voor mij persoonlijk is het misschien mede wel zo mooi omdat ik hem zie als een grootheid waar ik zo ongeveer mee ben opgegroeid. Ik was vijftien toen ik voor het eerst zijn muziek hoorde. Voor mij is Sufjan speciaal, gek om hem nu eens in het echt te zien.
In het eerste uur van het optreden staat zijn nieuwe album Carrie & Lowell centraal, een van de mooiste platen van 2015. De intieme, minimalistische sfeer van de cd komt in de hoofdstad verdomd sterk over. Stevens intrigeert met zijn fluisterzang, waarmee hij bij vlagen wel tegen het valse aan helt, en zijn hele voorkomen. Het voelt alsof er een icoon op het podium staat, maar nogmaals: dat kan aan mij liggen.
Regelmatig grijpt de veertigjarige zanger naar zijn laptop, om zijn composities ter plekke van een klats techno te voorzien. Veelzijdigheid blijft een krachtig wapen van de man die het lef heeft om bijvoorbeeld het intieme geluid van Carrie & Lowell te vermengen met elektronica.
Sensation Black voor intellectuelen
De dj in Stevens, die donderdagavond opnieuw in Carré staat, komt na het eerste uur pas echt duidelijk naar voren. De sfeer slaat om als Vesuvius wordt gespeeld. Het is een nummer van zijn uitgesproken experimentele album The Age Of Adz uit 2010. Zo gaat het nog een paar nummers door, tot een groteske jam ontstaat. Er zijn zeker momenten waarop je je afvraagt of het niet genoeg is geweest, waar de muziek is gebleven. Het zijn gewoon geluiden als een lange versie van Blue Bucket Of Gold wordt gespeeld, die op hun hoogtepunt klinken als een kernexplosie aan bas en drumbeats. Hier doet het concert nog het meest denken aan een show van vervelende bands als Swans of Godspeed You! Black Emperor, maar dan met een dj erbij. Sensation Black voor intellectuelen, ofzo. Ik begreep het niet helemaal, wel boeide het me.
Na dit nummer wordt duidelijk dat ook Stevens zelf in deze tsunami aan geluid niet op zoek was naar een Beatlesque liedje. Hij richt zich voor het begin van de toegift voor het eerst deze avond tot het publiek en vertelt hoe vereerd hij zich voelt om zijn geluiden met ons te delen. Beetje zweverig verhaal, maar zijn dankbaarheid lijkt wel oprecht.
Sufjan met de pet
In de toegift zelf draait het vervolgens weer gewoon om liedjes. Hij kondigt, inmiddels met een petje op zijn hoofd, aan wat ouder werk te gaan spelen. Dat levert het nodige gejuich op. Logisch, want Illinois (2005) is zijn populairste album en het ligt voor de hand om bij het spelen van ouder werk ook die plaat de revue te laten passeren.
Fans van Illinois boffen inderdaad. Hij opent de encore weliswaar met nog een The Age Of Adz-song (Futile Devices) en To Be Alone With You van Seven Swans (2004), maar afgesloten wordt met twee Illinois-tracks. John Wayne Gacy Jr. wordt al prachtig gespeeld, maar Chicago (waarop de charmante support act Basia Bulat meespeelt) is misschien wel publieksfavoriet nummer één. Een waardige afsluiter van een knettermooie avond.
Sufjan Stevens in Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Gezien op 23 september 2015
Foto’s: Bernard Bodt
0 Reacties