Randy Newman in Muziekgebouw Eindhoven

In de satirische animatieseries Family Guy en South Park werd Randy Newman belachelijk gemaakt en zo zijn er vast nog veel meer mensen die moeite hebben met zijn muziek, maar daar staan meerdere Oscars, Grammy’s, Emmy’s en zelfs een plek in de Rock & Roll Hall Of Fame tegenover. De 71-jarige zanger en componist geniet een bijzondere reputatie als een van de beste songwriters in Amerika. Om te bewijzen dat die status verdiend is, had Newman gisteravond in het Muziekgebouw in Eindhoven alleen zijn stem en zijn piano nodig.   

Hoewel juist de makers van een humoristisch programma als South Park zouden moeten inzien hoe scherp en komisch veel van Newmans songs zijn, hoef je niet lang na te denken over waarom sommigen niets met zijn muziek hebben. Allereerst beschikt de man niet over de beste zangkwaliteiten – al draagt zijn immer wat verkouden klinkende geluid voor anderen juist bij aan de charme van de nummers. Daarnaast klagen sommige critici over de eenzijdigheid van zijn materiaal (“I only know five chords”, aldus de getekende versie van Randy Newman in South Park) en nemen zij hem misschien minder serieus omdat hij de soundtracks van meerdere Disney-blockbusters volzingt.

Maar naast die muziek voor familiefilms schreef Newman ook de scores voor serieuzere rolprenten, waaronder Milos Formans Ragtime en de Robert Redford-klassieker The Natural. En belangrijker nog: zijn talent als songwriter komt nergens zo goed naar voren als op zijn ‘reguliere’ albums, waaronder klassiek geworden lp’s als Sail Away (1972) en Little Criminals (1977). Tijdens de eerste van zes shows in Nederland speelt de zanger/pianist tientallen songs die vooral afkomstig zijn van deze niet-soundtracks, al kan Newman het niet laten om er ook zijn blije Toy Story-liedje You’ve Got A Friend In Me tussen te proppen.

Lachen met Randy
De in een simpel zwart shirt opkomende bebrilde Amerikaan is tegenwoordig grijs en loopt wat moeilijk, maar zijn gevoel voor humor is intact gebleven. Hij vraagt de mensen in de zaal om bij I’m Dead (But I Don’t Know It) – een lied over artiesten die maar door blijven gaan met optreden terwijl ze er niet veel meer van kunnen – mee te zingen: ‘He’s dead, he’s dead!’ “Dat klonk iets té enthousiast”, reageert Newman droog. En wanneer zijn stem het later aan het einde van de eerste toegift Simon Smith And The Amazing Dancing Bear behoorlijk laat afweten, moet hij er zelf om grinniken.

Overigens heeft Newman het recht om een nummer als I’m Dead (But I Don’t Know It) te spelen, want hij behoort zeker niet tot die opgebrande oude muzikanten waarbij je je afvraagt of het niet eens tijd wordt om te stoppen. ‘Everything I write all sounds the same, each record that I’m making is like a record that I’ve made, just not as good’, luiden de regels van het laatste couplet. Voor deze zeventigplusser geldt dat zijn latere werk het hoge niveau moeiteloos vasthoudt, al is zijn meest recente album nog steeds The Randy Newman Songbook Vol. 2 uit 2011, met nieuwe opnames van oude songs.

Cynisch en hartverscheurend
Op die plaat hoor je alleen Newmans stem en pianospel en zo is het dus ook in dit prachtige gebouw in Eindhoven. Je kunt zijn werk grofweg verdelen in twee categorieën en uit beide wordt vanavond veelvuldig geput. De eerste bevat cynische, komische en vaak verkeerd begrepen songs, zoals een nieuw lied over Poetin, het vaak gecoverde You Can Leave Your Hat On, het geniale Political Science, het lekker arrogant aandoende My Life Is Good en natuurlijk zijn enige echte wereldhit Short People (Newman: “De meest verschrikkelijke hit die je maar kunt hebben”). In de tweede categorie vinden we de intiemere, vaak hartverscheurende ballads, waaronder het kille In Germany Before The War en het o zo schitterende maar eveneens weinig opbeurende laatste lied van de avond: I Think It’s Going To Rain Today.

In ongeveer twee uur en een kwartier jaagt Newman er meer dan dertig songs doorheen. Een groot aantal dus, maar desondanks ontbreekt nog veel van zijn beste werk (Rednecks, Real Emotional Girl en I Miss You bijvoorbeeld). Dat zegt genoeg over het songwritingtalent van deze man. Daarnaast blijven de composities ook overeind met alleen een stem, een piano en verder niets op het podium. De staande ovatie aan het einde van de avond is dan ook meer dan terecht. Na deze Europese tour treedt Newman weer op in zijn eigen land. Misschien moeten de makers van South Park en Family Guy dan ook maar eens een show meepakken.

Randy Newman in Muziekgebouw Eindhoven
Gezien op zaterdag 10 oktober 2015
Foto’s: Bernard Bodt