Het begint met een hoop gerommel en geklop op een akoestische gitaar bij Lee Ranaldo donderdagavond in het Amsterdamse Bitterzoet. Na een minuutje of wat pakt de voormalige Sonic Youth man er ook een strijkstok bij en trekt die over de snaren tot er – met dank aan de nodige effectapparatuur – een zware drone ontstaat. Dan is Booker Stardrum – de percussionist die met Ranaldo is meegekomen – inmiddels ook actief geworden met wat metalen sleep- en rammelwaar. Lee pakt er nog een lint met bellen bij. Een aanzwellende wolk geluid zoals zijn groep van destijds ook zo fraai wist op te roepen. En dan, na een minuut of tien, maar toch nog plotseling, een echte ‘song’: Moroccan Mountains, het openingsnummer van zijn nieuwe album Electric Trim. De plaat waar het hele concert om draait.
Op de website van Paradiso, dat het optreden organiseerde, werd gerefereerd aan het ‘intieme solo-optreden’ van Ranaldo in de Tolhuistuin/Paradiso Noord in januari 2016, waar ik destijds ook voor Lust For Life over schreef. In Bitterzoet, zo werd aangekondigd, zou het er ‘harder aan toe gaan’, omdat de New Yorker een voltallige band zou meenemen.
Dat pakt wat anders uit. Ranaldo begon zijn tour afgelopen maand met het Electric Trim Trio, dat behalve hijzelf bestond uit de al genoemde slagwerker Stardrum en Raül Fernández Miró, alias Raül Refree, de muzikant uit Barcelona die ook verantwoordelijk is voor de productie van Electric Trim. Refree moest de tour na een handvol Franse en Britse concerten echter ‘wegens omstandigheden’ verlaten, zoals Ranaldo ergens tijdens het optreden zegt. Daardoor komt het Bitterzoet-concert al een stuk dichter bij dat in Paradiso Noord van twee jaar geleden. Er zijn echter twee essentiële verschillen: het repertoire en de niet te onderschatten rol van Stardrum.
Die Stardrum is een opmerkelijke muzikant. Half zo jong als de nu 62-jarige Ranaldo en afkomstig uit een hypermuzikaal nest. Zijn ouders Dean Drummond en Stefani Starin waren in de jaren zeventig de oprichters van de Newband, een Amerikaans avant-gardegezelschap dat zich specialiseerde in de microtonale muziek van componist Harry Partch. Booker groeide op in een omgeving vol excentrieke muziek en dito instrumenten, ging slagwerk studeren aan de State University Of New York, maar zorgde ervoor, zoals hij zelf ergens in een interview zegt, altijd één been buiten de academische muziekwereld te houden. De afgelopen jaren speelde hij al bij tal van experimentele groepen, maar hij treedt ook solo op, waarbij hij zijn drums met een hoop elektronica combineert.
Rockdynamiek
Kortom, de keuze van Ranaldo voor de slagwerker – die overigens niet op het album te horen is – is heel bewust. Hij moet goed beseft hebben dat hij met Stardrum bijna een complete band mee op tournee neemt. Al direct hij het eerste nummer Moroccan Mountains wordt duidelijk dat de percussionist niet zomaar een beetje het ritme meeslaat, maar de songs ook melodisch inkleurt en tegelijk de klasse bezit om het gitaarspel van Lee waar nodig te accentueren, wat het concert – ondanks de duobezetting en ondanks de akoestische gitaar – een ‘rockdynamiek’ geeft.
Acht van de negen stukken van Electric Trim worden gespeeld. Niet meer en niet minder, maar in een iets andere volgorde dan op het album. Electric Trim klinkt weliswaar op het eerste gehoor als Ranaldo’s meest ‘classic rock’-plaat tot dusverre, maar het is tegelijkertijd een complex en door Raül Refree ambitieus geproduceerd album met gastbijdragen van onder meer gitaristen Nels Cline en Alan Licht, zangeres Sharon van Etten en Lee’s voormalige Sonic Youth-collega Steve Shelley. Stuk voor stuk eigenzinnige muzikanten die niet zomaar een paar anonieme noten spelen.
Dat blijkt het duo in Bitterzoet ook niet één op één te reproduceren, maar de essentie en de muzikale rijkdom van de verschillende song weet Ranaldo wel degelijk overtuigend over te brengen. Zijn stijl van melodieën schrijven is nog altijd onmiskenbaar die van zijn songs voor Sonic Youth destijds. Alleen de inkleuring is met de loop der jaren geëvolueerd.
Een enkel nummer, zoals het titelnummer van het album – dat op de plaat wel wat aan Neil Young herinnert – is wat structuur te complex om feilloos uit de verf te komen. Maar de Amerikaan heeft het concert zo opgebouwd dat het repertoire naar het einde toe steeds meer ‘straight rock’ wordt. Met als apotheose de song Throw Over The Wall, die na een minuut of tien eindigt in wederom een geluidsorkaan waarbij de gitarist heftig de strijkstok over de snaren trekt en de slagwerker alle donder- en bliksemgoden bezweert. Sonic drone!
Lee Ranaldo in Bitterzoet, Amsterdam
Gezien op donderdag 1 maart 2018
Foto: Stefano Giovannini
0 Reacties