Pearl Jam in de Ziggo Dome

Pearl Jam houdt van Nederland, daar maakt frontman Eddie Vedder nooit een geheim van als hij hier de bühne beklimt. Deze week staat de band zelfs drie keer geprogrammeerd: twee keer in de Ziggo Dome en als gedroomde afsluiter op de Pinkpop-vrijdag. Lust For Life bezocht het eerste concert van het drieluik en waande zich in een hoogmis die iedereen doet geloven. 

Voor mij op het balkon staat een meisje al zeker een uur als in trance te dansen. Bij ieder nummer gaat een hand in de lucht en worden twee vingers opgestoken. De cocktail in haar andere is sinds het begin van de show onaangeroerd. Beneden in de zaal nog meer opgestoken handen, duizenden om precies te zijn. De bezoekers in de Ziggo Dome zingen mee, springen in de lucht en klappen de blaren op hun handen. Het zijn taferelen die lijken op beelden die je weleens voorbij ziet komen van die hallelujah-kerken uit het zuiden van de Verenigde Staten, waar tienduizenden bij elkaar komen voor een handoplegging van de voorganger en daarmee worden verlost van hun zonden. Maar deze avond geen aanbidding van een god, hooguit een paar zonen ervan. Welkom in de kerk van Pearl Jam.

Het is interessant te zien hoe Eddie Vedder en de zijnen de afgelopen 25 jaar in het muzikale spectrum een soort status aparte hebben ontwikkeld. Er toeren nog genoeg generatiegenoten van de band de wereld over (al zijn ze in de grunge-scene wel zo’n beetje de laatste der Mohikanen), maar als de mannen uit Seattle naar ons land komen, lijkt dat toch meer los te maken. Het is natuurlijk ook niet voor niets dat Pinkpop-baas Jan Smeets de band al jaren bovenaan zijn verlanglijstje heeft staan, en gelukkig voor hem komt de groep dit jaar zijn vrijdag afsluiten. Pearl Jam heeft daarbij een gigantische fanclub, die ook vanavond weer massaal is uitgerukt en aan de vlaggen in het publiek te zien ook tal van nationaliteiten herbergt. Achter me in de rij voor de start van het concert vertelt iemand dat het de 32ste keer wordt dat hij de band live aan het werk ziet. Aan de jaartallen die op de verschillende bandshirtjes van bezoekers te lezen zijn, is hij niet de enige die al lang meegaat.

Hallelujah
Dat heeft natuurlijk alles te maken met de livereputatie die Pearl Jam heeft. Concerten van de grunge-groep zijn iedere avond weer anders, worden gespeeld met een enorme intensiteit en duren eigenlijk nooit korter dan een uur of tweeënhalf. Daarmee heeft de band zich ergens tussen The Rolling Stones en Bruce Springsteen aan de top van de optreederedivisie gewurmd. Een concert van Pearl Jam is een beleving die zijn weerga niet kent en die je nooit meer vergeet. En iedereen in de Ziggo Dome lijkt daarvan doordrongen.

De band trapt vandaag zijn Europese tournee op ingetogen wijze af: met de fan-pleaser Long Road, het van Yield afkomstige Low Light en Elderly Woman Behind The Counter In A Small Town. Daarna duwt de band het gaspedaal in en komt de hoogmis van Pearl Jam echt op gang. Tekenend is ironisch gezien Do The Evolution (iets wat men in de kerk doorgaans toch graag even overslaat), waarbij het publiek zich roert door de in de song verwerkte hoge hallelujah’s mee te snerpen. De podiumsetting verandert met grote ronde lampen en blikken lichtbakken telkens van een intieme woonkamer naar een soort autosloperij, alsof de band wilt zeggen: dit geloof kun je overal belijden. Zelfs in een discotheek, zo blijkt als er een enorme discobol bij Wishlist begint te schijnen.

Voorganger Vedder
En zoals het een goede voorganger betaamt, heeft Vedder vanavond ook nog wel een en ander te bespreken. Dat hij graag in ons land komt bijvoorbeeld, en dat zijn president toch vooral een grote imbeciel is. En dat we onze moeders en dochters als gelijken moeten behandelen. De zanger is een meester in smalltalk-met-boodschap op het podium, zo blijkt maar weer. Grapje over het Nederlands elftal tussendoor en hup, door met de belangrijkere zaken in de wereld. De ontspannenheid waarmee hij het publiek benadert, zijn punt maakt en de mensen tegenover hem aan het denken zet is indrukwekkend.

Dat Pearl Jam van lijvige toegiften houdt, is geen geheim. Voor de ‘pauze’ speelt de band al een aantal live-krakers als Given To Fly, Daughter en Better Man, songs waar het publiek euforisch op reageert. Maar echt los gaat het pas in het tweede deel van het concert, waarbij er na een semi-akoestische setting wordt gekozen voor vijf songs van debuutalbum Ten: Jeremy, Why Go, Porch, Black en Alive. Het is het hoogtepunt van de show en de climax van deze kerkdienst en hoewel iedereen in de band vandaag in topvorm lijkt te verkeren (gitarist Mike McCready gooit de ene na de andere weergaloze solo eruit, terwijl hij niet stil lijkt te kunnen staan op het podium en drummer Matt Cameron laat zien tot een van de strakste ter wereld te behoren) is het Vedder die soms bijna lijkt op te stijgen. Zo laat hij het licht over het publiek schijnen door met z’n gitaar boven zijn hoofd de richting van de spotlight te veranderen, deelt hij wijn(!) uit aan de voorste rijen en gooit hij tijdens de Neil Young-cover Fuckin’ Up tamboerijnen in het publiek alsof het grote hosties zijn. De Ziggo Dome smult ervan en als de laatste tonen van het aangrijpende Indifference wegsterven, weet iedere bezoeker het: Pearl Jam zien is geloven.

Pearl Jam in Ziggo Dome, Amsterdam
Gezien op dinsdag 12 juni 2018
Foto’s: Kim Balster