Tool in de Ziggo Dome (live-recensie)

Ze hebben gewoon gelijk. Punt. Hou die verrekte telefoons in je broekzak! Wanneer kijk je die opnames van dubieuze kwaliteit daadwerkelijk terug? Wees erbij. Neem het in je op. Het zijn allemaal zinnen die ondergetekende vaak denkt en soms zelfs hardop zegt. Maar wanneer Tool-zanger Maynard James Keenan ze bezigt en ook meldt wat de consequenties zijn als je je er niet aan houdt, wordt er wel geluisterd! Want het is ondertussen bekend: bij Tool word je uit de zaal verwijderd, mocht je besluiten nummers te filmen of te fotograferen. Op deze avond in de Ziggo Dome ziet men weinig security dat daadwerkelijk doen, al blijkt op het laatst dat sommigen het toch niet kunnen laten…

Ondergetekende heeft de band vaak mogen aanschouwen. Maar de laatste keer was tijdens de tour bij 10,000 Days. Precies, dat is alweer bijna twintig jaar geleden. Sinds die tijd is Tool uitgegroeid tot een machine van bijbelse proporties. Gelikt, uitgedacht, perfect georkestreerd en tot op de seconde gepland. Behalve dan op dat ene moment waarin drummer Danny Carey even off-script gaat, vanwege drumstel-aanpassingen. En na een halve minuut met een hees “What the fuck are you doing Danny?” door Maynard tot de orde wordt geroepen.

Solide line-up

Zo’n 35 jaar geleden begonnen Maynard James Keenan, Adam Jones en Danny Carey samen met bassist Paul D’Amour de band Tool. Na vijf jaar vertrok die laatste en werd hij vervangen door Justin Chancellor. Dat viertal is nog steeds bij elkaar. Zo’n solide line-up kom je weinig tegen in de rockwereld. Maar goed, in die 35 jaar werden er ook maar vijf studioalbums gemaakt, dus veel tijd om onderling ruzie te maken was er niet.

Gitarist Jones staat links op het podium, Carey in het midden en Chancellor rechts, terwijl Keenan op en neer wandelt tussen zijn twee verhogingen links en rechts van de drummer. Met zijn karakteristieke poses beweegt hij als een schaduwpoppetje heen en weer. En zoals gewoonlijk, op de ‘no phones, take the trip’-speech en een ‘Amsterdam! You sound like Belgium’-ophitsmomentje na, is er van interactie weinig te merken.

Tikkeltje afstandelijker

Daar komen de Tool-fans ook niet voor. Ze komen voor het theater, de wervelende lichtshow en de rorschachtestbeelden op het scherm (waar dacht jij aan tijdens die eerste lavafiguren?). En natuurlijk bovenal: voor dat machtige Tool-geluid. Want indrukwekkend blijft het, ook al lijkt de band nog een tikkeltje afstandelijker dan voorheen. Of komt dat door het feit dat het een ‘seated concert’ is? Het blijft een bijzondere keuze voor dit type muziek. Helemaal aangezien ik een klein mannetje ben en het geluk moet hebben dat er geen grote mensen voor me komen staan. Want er hoeft amper één klank van opener Jambi te klinken en de hele vloer staat voor zijn stoel… Om niet meer te gaan zitten.

Die opener scheurt meteen vol scherpe riffs door de zaal. Het drumwerk van het daaropvolgende Fear Inoculum is live nog veel intenser en zorgt dat de Ziggo Dome verder ontploft. Bij Rosetta Stoned pakt Maynard een megafoon en geeft hij het geheel nog meer dreiging mee. De setlist mag bekend zijn, met veel nummers van het nieuwste album (Fear Inoculum, 2019) en natuurlijk geen nieuwe songs van een eventuele zesde plaat. Maar dat mag de pret niet drukken, want Pneuma brengt bijvoorbeeld dat onheilspellende dat bij Rosetta Stoned werd ingezet tot wervelende proporties. Intolerance, weergaloos. Descending, heerlijk. En The Grudge, wow!

Gouden confetti

Na de pauze (precies twaalf minuten, zo waarschuwt een aftellende klok op de schermen) wordt door Carey via een solo op de gong en natuurlijk zijn sequencer Chocolate Chip Trip ingezet. Als een dolle professor draait hij aan de knopjes en de draadjes. We zien nu alles vanuit Carey’s ogen dankzij de camera op zijn hoofd. Prachtig om te zien hoe hij zich drie slagen in de rondte werkt en daarna alles weer terugdraait via de sequencer en zo een aanloop neemt naar Flood van het album Undertow. Gouden confetti komt langzaam naar beneden. Diehard fans weten het natuurlijk: op veel confettistukjes staan lijnen, tekeningen en letters. Combineer de juiste stukken en je krijgt een prachtig geheel. Maar dat zal alleen voor de voorste vakken weggelegd zijn, aangezien daar de meeste confetti neerdwarrelde.

Een strak en prachtig Invicible volgt voordat de band de afsluiter aankondigt. “You can take your phones out now, we will let you film the last song of the set. Except you, you fat fuck, with your glasses and your green shirt. You’ve been filming the whole time. Fuck you!” Stinkfist knalt door de Ziggo Dome en overal schieten telefoons omhoog. Jammer, want het leidt af van de briesende, stampende en grommende uitvoering van het openingsnummer van Ænima (1996). Nog steeds, of nog meer, staat Stinkfist voor dat pompende en zuigende, dat machinale dat Tool ten gehore brengt.

Theaterstuk

Tool lijkt misschien iedere keer weer minder verrassend, dat krijg je als alles als een Zwitsers uurwerk in elkaar valt. De show blijft wel verzengend en is nog altijd in staat je meer te laten zien dan dat je hoort. Nog voordat Carey klaar is, staat Maynard bij de drums om hem een boks te geven. Daarna doet hij hetzelfde bij Jones en Chancellor, en weg is hij. De overige leden blijven nog wat langer zwaaien, plectrums en drumstokken in het publiek gooien en gezamenlijk een buiging maken. Dienstbaar, zoals de hele band in dienst lijkt van het progmetal-theaterstuk dat een show van Tool is.

Tool in de Ziggo Dome, Amsterdam
Gezien op maandag 27 mei 2024
Foto’s door Cristel Brouwer