Albumverslag: Steven Wilson – Hand.Cannot.Erase. (update)

Een van de meest opvallende releases in het eerste kwartaal van 2015 is Hand.Cannot.Erase. Het is het vierde soloalbum van multi-instrumentalist, producer en songwriter Steven Wilson, bekend van onder meer Porcupine Tree, Blackfield en No-man. Lust For Life mocht al kennismaken met het album dat tot een kunstwerk is verheven en op 3 maart via Kscope verschijnt.

Joyce Carol Vincent, een Londense vrouw die slechts 38 jaar oud werd, heeft de twijfelachtige eer om de inspiratiebron te zijn voor Hand. Cannot. Erase. Directe aanleiding van Steven Wilson was Carol Morley’s documentairefilm Dream Of A Life, waarin de dood van Joyce Carol Vincent centraal staat. Haar dood was buitengewoon opvallend, want ze werd pas ruim twee jaar na haar overlijden in haar studiootje gevonden, met ingepakte kerstcadeaus om haar heen. De doodsoorzaak is nooit vastgesteld. Hoe kon het dat een jonge, knappe en slimme vrouw die tot kort voor haar dood een goede positie bekleedde bij Ernst & Young en vrienden om haar heen had, drie jaar uit ieders vizier bleef en door niemand werd gemist? Die enorm trieste vraag gebruikte Wilson als uitgangspunt voor Hand.Cannot.Erase.

Bezetting
Hand. Cannot. Erase. is in AIR Studios opgenomen, onder de supervisie van Steven Wilson, en met Paul McCartney’s vaste engineer Steve Orchard achter de knoppen en schuiven. Wilsons soloband van voorganger The Raven That Refused To Sing (And Other Stories) uit 2013 is intact gebleven, en dus zijn gitarist Guthrie Govan, drummer Marco Minneman, toetsenist Adam Holzam en bassist Nick Beggs weer van de partij. Ook fluitist/saxofonist Theo Travis haakt weer aan, maar heeft deze keer een zeer bescheiden rol. Daarnaast maakt Wilson voor het eerst gebruik van vrouwelijke solovocalen, waarvoor hij – via zijn goede vriend Aviv Geffen van Blackfield – de Israëlische Ninet Tayeb aantrok.

Verpakking
Voor dit artikel kregen we van Kscope toegang tot een exclusieve streaminglink van het album en de basisteksten van de liedjes. Hieronder zullen we alle elf tracks behandelen. We hebben uit de songteksten van elk nummer een opvallende regel gepakt en die als uitgangspunt genomen voor de vragen over het desbetreffende nummer. De uiteindelijke verpakking van Hand. Cannot. Erase. hebben we nog niet onder ogen gehad, maar volgens Wilson – die ons er in dit artikel regelmatig aan zal herinneren – kan je het verhaal achter het album pas volledig begrijpen als je het complete artwork erbij hebt. Natuurlijk een prima pitch voor je albumverkoop, maar het moet gezegd worden: er lijkt bijzonder veel aandacht te zijn besteed aan de verpakking van het vierde soloalbum van de man achter Porcupine Tree. Ook daarover zal hij het een en ander verklappen.

Hand. Cannot. Erase. zal verkrijgbaar zijn als standaard cd, 2LP, cd/dvd-digibook, en vierdelige Deluxe Edition, bestaande uit 2cd/blu-ray/dvd. Met name in de Deluxe Edition, met 96 pagina’s aan foto’s, tekst en zelfs uitneembare stukken, zullen allerlei aanwijzingen zitten die het verhaal verduidelijken. Het fraaie artwork, dat inmiddels een bekende stijlvorm van Wilson is geworden, lag in handen van Lasse Hoile (fotografie), Hajo Mueller (illustraties) en Carl Glover (ontwerp).

Muziek en teksten                                                                                                                  Foto: Lasse Hoile

1. First Regret
(Instrumentaal intro)
First Regret is een instrumentaal intro voorzien van kinderstemmen, regengekletter, een opkomend synthesizerakkoord, aangevuld met Thomas Newman-achtige pianoakkoorden en een pulserende beat. Omdat er geen tekstregel voor dit nummer uit te kiezen is, beginnen we met een algemene vraag.

PL: Waarom heb je AIR Studios voor de opnames van dit album uitgekozen?

SW: “Om een paar redenen. Ten eerste omdat het verhaal van dit album zich in Londen afspeelt. Heel anders dan het vorige album, The Raven That Refused To Sing, dat uit klassieke spookverhalen bestaat en waarvan de muziek in de East West Studio in Los Angeles, Californië is opgenomen. De opnamelocatie heeft invloed op het geluid van een album, daarom vond ik het belangrijk om het in Londen op te nemen. Daarnaast wilde ik de mogelijkheid hebben om elke avond naar huis te gaan, en AIR Studios ligt daar niet ver vandaan. Bovendien is het een stuk goedkoper om in Londen op te nemen dan in Californië. Tot slot ken ik AIR Studios goed, omdat ik The Incident, het nieuwste Porcupine Tree-album uit 2009, daar ook heb opgenomen. Ik voel me er dus thuis. Dat is ook belangrijk voor me.”

2. 3 Years Older
‘A tourist in your bed, you left him there’
Dit dynamische en langste nummer wordt een Wilson-klassieker. Het begint met Hammondorgelakkoorden, dan komt de nu al bekende ‘Rush-riff’ die in de eerste online videovoorvertoning al is te horen. Die wordt al snel opgevolgd door een eerste bluesy gitaarsolo van Govan waarna een akoestische gitaar en slide-gitaar de boel overnemen. Na een Blackfield-achtige passage met zang, waarin Wilson eventjes als Kelly Jones van Stereophonics klinkt, volgt een exploderende riff. Dan zit je pas op de helft… De riff tegen het einde schurkt tegen death metal aan en wordt door een heerlijk bluesy orgelsolo en een dissonante gitaarsolo ondersteund, voordat er weer een industriële beat invalt met de fraaie hoofdmelodie op gitaar gespeeld.

PL: Is de hoofdpersoon van Hand. Cannot. Erase. een prostituee?

SW: “Nee, verre van dat. Ze is een persoon die het onmogelijk vindt om zich ergens thuis te voelen, waar dan ook. Ze voelt zich ontwricht van de rest van de wereld. De regel ‘A tourist in your bed, you left him there’ heeft betrekking op relaties. Ze is niet in staat om meer dan een ‘toerist’ te zijn in relaties, al dan niet seksuele. Alles in haar leven is tijdelijk en trekt als een waas aan haar voorbij. Ze doet haar ding en voldoet aan alles wat er van haar verwacht wordt: ze heeft vriendjes, maakt onderdeel uit van een familie, gaat studeren en viert feestjes. Hoewel ze die dingen doet, voelt het allemaal wat gedwongen aan. Ik denk dat dit een heel modern fenomeen is. Veel mensen doen dingen die van hen verwacht worden, niet omdat ze er zelf een goede reden voor hebben. Zo is iedereen weleens naar een feestje geweest waar je niet op zat te wachten. Je gaat dan toch maar om je van je goede kant te laten zien en eenmaal daar tover je zo goed en kwaad als het gaat je beste glimlach op je gezicht. Het hoofdpersonage van Hand. Cannot. Erase. voelt zich zo in elke situatie.”

PL: De reden dat ik dacht dat het hoofdpersonage een prostituee zou kunnen zijn, is omdat je in track 8, Transcience, het woord ‘tristessa’ gebruikt, dat ‘verdriet’ betekent en wellicht refereerde aan het boek Tristessa, van Jack Kerouac, dat gaat over een aan morfine verslaafde prostituee. Een typisch Steven Wilson-onderwerp!

SW: “Het is wel een referentie aan het boek dat inderdaad gaat over – hoe zal ik het zeggen – een kleurrijke dame. Maar het is geen referentie aan de Mexicaanse prostituee in het boek. Haar personage staat helemaal los van die in Hand. Cannot. Erase.”

PL: Dat gevoel werd versterkt doordat je in 3 Years Older refereert aan een ‘medicine chest’.

SW: “Dat is letterlijk bedoeld. Ik denk daarbij meer aan aspirine en slaappillen. In mijn gedachte heeft de hoofdpersoon slaapproblemen omdat ze zich zo afgesloten voelt van alles en iedereen.”

3. Hand Cannot Erase
‘Writing lying emails to our friends back home.’
De‘popsong’ van de plaat en geschikt voor een radiosingle, al zal ook dit nummer, net als bijvoorbeeld Porcupine Tree’s Lazarus niet door de commerciële radio worden opgepakt. Een vrij rechttoe-rechtaan rocknummer dat als een ballad begint, maar een explosief voorrefrein heeft en na anderhalve minuut een lekker uptempo gevoel krijgt. Hier hoor je voor het eerst zangeres Ninet op de achtergrond meezingen (of Wilson heeft een te strakke onderbroek aan). De catchy melodieën worden ondersteund met heerlijk drumwerk van Minneman en ook de baspartijen van Beggs vullen dit overwegend gitaargerichte nummer mooi aan.

PL: Naar aanleiding van je verhaal van zonet begrijp ik nu dat de hoofdpersoon doet alsof ze heel gelukkig is, omdat dat van haar verwacht wordt. Daarom een andere vraag: wat kan je over de albumtitel kwijt?

SW: “Het benoemen van liedjes en albums doe ik niet graag, maar je kan er natuurlijk niet omheen. Door nummers van een titel te voorzien, definieer je waar ze over gaan. Maar elk van deze nummers gaat over allerlei uiteenlopende onderwerpen. Daarom wilde ik het album eigenlijk ook geen titel geven. Uiteindelijk heb ik voor een titel gekozen die redelijk dubbelzinnig is. Ik wil er niets specifieks over zeggen, maar ik kan wel kwijt dat het laatste woord (‘Erase.’ = wissen – red.) significant is. De hoofdpersoon is namelijk iemand die zichzelf op een bepaalde manier van de wereld wil wissen. Eerst op een subtiele manier en aan het einde van het verhaal op een letterlijke manier. Mijn songtitels lijken soms betekenisloos, maar dat is bewust gedaan zodat mensen zich meer focussen op de songteksten als geheel.”

4. Perfect Life
‘When I was 13 I had a sister for six months’
Een industriële track met elektronische invloeden in het verlengde van nummers als Index (soloalbum Grace For Drowning, 2011), Fadeaway (Porcupine Tree’s Up The Downstair, 1993) en Sleep Together (Porcupine Tree’s Fear Of A Blank Planet, 2007), maar dan met een minder duistere inslag. Een stemactrice doet tijdens het eerste deel van het nummer een gesproken woord dat veel informatie over het verhaal prijsgeeft. In het tweede deel neemt Steven Wilson het over. Hij zingt met gelaagde vocalen over fraaie, bijna loungy synthesizerakkoorden. Hemels. Melancholisch. Bitterzoet.

PL: De zinsnede ‘when I was 13 I had a sister for six months’ doet vermoeden dat er een pleegkind wordt geïntroduceerd.

SW: “Dat klopt. Dit nummer moet uitbeelden dat dit de enige betekenisvolle relatie was die een impact op het hoofdpersonage heeft gehad. De relatie duurde maar zes maanden, doordat haar ouders gingen scheiden. In een poging om hun relatie te redden, adopteerden ze een zestienjarig meisje. Zes maanden later loopt die relatie dus alsnog stuk. In die periode heeft het hoofdpersonage een heel intense relatie met haar pleegzus. Een schrijnend nummer: Nostalgisch. Triest. Mooi.”

PL: Je refereert in dit nummer ook aan ‘Blackbirds Moor’. De eerste aanwijzing dat dit verhaal zich in Londen afspeelt.

SW: “Blackbirds Moor ligt in Hemel Hempstead, de Londense buitenwijk waar ik woon. Het schrijven van een verhaal vanuit het perspectief van een personage is heel interessant. Dat doe ik hier in dit nummer ook, en dan specifiek vanuit het perspectief van een volwassen vrouw die terugdenkt aan toen ze dertien was. Om zo’n personage geloofwaardig te maken, kun je autobiografische herinneringen gebruiken. Vergelijkbaar met de film Blade Runner, waarin replicanten herinneringen krijgen ingeplant om ze meer op mensen te laten lijken. De passage over Blackbirds Moor is dus een van mijn eigen herinneringen die ik in het personage van Hand. Cannot. Erase. heb geplant.”

5. Routine
‘Keep cleaning, keep ironing. Cooking their meals on the stainless steel hob.’
Weer een van de langere, dynamische nummers. Routine begint als een pianoballad, maar naarmate het nummer vordert, krijgt het toetseninstrument steeds meer bijval van een akoestische gitaar. Steven Wilson begint als zanger, maar het vocalenpallet wordt uitgebreid dankzij opvallende bijrollen van zangeres Ninet Tayeb en een jongenskoor (slim afgekeken bij Kate Bush-album The Dreaming, 1982). Ook is fluitist Theo Travis voor het eerst in een bijrol te horen. Qua stijl komt het nummer nog het dichtst in de buurt van Deform To Form A Star van Grace For Drowning (2011) en The Watchmaker van The Raven That Refused To Sing (2013). Wederom zorgt een explosieve ‘brug’ (of hoe je het ook maar moet noemen) voor een scherp contrast. Maar een fraaie vocaallijn met lang aangehouden noten staat centraal: ‘Routine keeps me alive…’

PL: Dit nummer veroorzaakte wat verwarring in chronologie van het verhaal. Vanuit welk perspectief wordt dit gezongen en aan wie refereer je met ‘their’ in ‘cooking their meals on the stanless steel hob’?

SW: “Zodra je het complete artwork onder ogen krijgt, zal het allemaal helder worden. Want het artwork heeft nooit eerder zo’n grote rol bij mijn albums gespeeld als nu. Dit nummer gaat over een vrouw die haar familie heeft verloren in een niet nader bepaalde tragedie en ze gebruikt haar dagelijkse routine om zich van de realiteit af te sluiten. Ze doet alsof alles nog net zo is als vóór de tragedie dat zich heeft afgespeeld. Hoe dit in relatie staat met het hoofdpersonage? Het wijkt een beetje af van het centrale verhaal, maar als je meer over het concept te weten komt, dan zul je ontdekken dat het hoofdpersonage geobsedeerd raakt door verhalen over andere vrouwen die een zelfde soort gevoel van ontwrichting van de wereld hebben als het hoofdpersonage. Sommige van die vrouwen raken zelfs vermist. Het hoofdpersonage verzamelt krantenknipsels over die verhalen. Het personage in Routine is een van de vrouwen die in die krantenknipsels de hoofdrol speelt.”

PL: Je hebt zangeres Ninet Tayeb een belangrijke rol op het album gegeven. Ik neem aan dat je via je goede vriend Aviv Geffen bij haar terecht bent gekomen?

SW: “Toen ik eenmaal een verhaal had geschreven over een vrouwelijk personage, was het logisch om een vrouwelijke vocaal toe te voegen. Helemaal voor het nummer Routine. Ik heb daarom bij al mijn vrienden – inclusief Aviv Geffen – rondgevraagd of ze me iemand konden aanraden. Ik heb drie of vier zangeressen auditie laten doen en Ninet – inderdaad aangeraden door Aviv – wist precies de juiste snaar te raken.”

PL: Gaan Ninet en fluitist Theo Travis mee op tournee? Hun rollen zijn op het album vrij bescheiden gebleven, hoe fraai en belangrijk ze ook zijn.

SW: “Ik hoop dat Ninet mee kan doen – in elk geval tijdens de grootste shows. In andere gevallen zal ik de zang zelf doen, wat niet gemakkelijk zal zijn. Hetzelfde geldt voor Theo. Hij doet dus enkele gastoptredens, maar zal deze keer niet bij de vaste bandsamenstelling zitten.”

6. Home Invasion                                                                                                         foto: Susana Moyaho
‘Download the shit you didn’t want.’
Home Invasion begint met een spookachtige synthesizer en wordt bijgevallen door een (death) metalriff. Daarna steelt toetsenist Adam Holzman de show met een heerlijke Deep Purple-achtige orgelrocksound. Vervolgens ontstaat er een King Crimson-achtig sfeertje tijdens een heerlijk instrumentaal intermezzo waarbij vakmanschap en melodie hand in hand gaan. Onder een fantastische groove, wederom aangevoerd door Holzmans orgelsound en ditmaal bijgestaan door funky gitaarspel van Guthrie Govan, wordt een repetitieve tekst over de hedendaagse downloadcultuur ingezet. De groovy coupletten wisselen af met dromerige refreinen. Dit wordt live een van de hoogtepunten.

PL: In dit nummer lijk je je weer eens af te geven op de downloadcultuur die heerst.

SW: “Voor mij is de sleutelregel: ‘Download the life you wish you had.’ Veel mensen zien internet als een mogelijkheid om een illusie van zichzelf te presenteren. Zeker op Facebook en andere sociale media. In plaats van echt met elkaar in gesprek te gaan en hun ware identiteit bloot te stellen, creëren ze een beeld van iemand die ze graag zouden willen zijn. In dat opzicht blijf ik internet een fascinerend fenomeen vinden, helemaal omdat het tegenwoordig mensen voornamelijk lijkt te ontwrichten van het dagelijkse leven. Ik heb het onderwerp vaker aangehaald, zelfs al in 1996 met het nummer Every Home Is Wired van het Porcupine Tree-album Signify.”

7. Regret #9
(Instrumentaal)
Een tweedelige song waarbij in de eerste helft een geweldige moog-solo in de traditie van Keith Emerson (ELP) en Rick Wakeman (Yes) centraal staat en in het tweede deel gitarist Govan alle registers open trekt, om vervolgens weer terug te vallen in de mooie Thomas Newman-achtige pianoakkoorden van het intronummer. Eigenlijk vormt Regret #9 het tweede deel van Home Invasion, maar het staat als los nummer op de tracklist.

PL: Het valt op dat je twee van de drie instrumentale stukken onder de noemer ‘Regret’ schaart. Zit daar een idee achter?

SW: “Spijt is een onderwerp waar ik maar al te graag over schrijf. Met elke levensveranderende keuze die je maakt, snijd je meerdere mogelijkheden en kansen weg. Die afgestoten mogelijkheden en kansen kunnen al snel in spijt veranderen. Dat is menselijk. Een van de eerste concepten voor dit album had voornamelijk betrekking op dat idee van verlies en spijt. Ik had als werktitel My Book Of Regrets en elk nummer zou een vorm van spijt worden. First Regret is blijven staan, maar ik zou de nummers vervolgens Regret #2, Regret #3, enzovoorts, noemen. De perverse kant van mij vindt het maar wat geweldig dat Regret #9 het zevende nummer op het album is. Ik vind het leuk als dat soort dingen niet te gemakkelijk te doorgronden zijn. Er moet een beetje ruimte overblijven om te puzzelen, zoals we in Engeland jarenlang in de ban waren van Masquerade, het boek van Kit Williams uit 1979. Mysterieus en fascinerend!”

8. Transcience
‘A child in a train. Tristessa departs.’
Een kort transitieliedje waarin een rustige gitaartokkel bijval vindt van een vet klinkende bassynthesizer, vergelijkbaar met die van het tussenstuk van Time Flies, het Pink Floyd-achtige nummer van Porcupine Tree’s The Incident. Die bassynth vormt een dreigend contrast ten opzichte van de wederom hemels klinkende zanglijnen van Wilson, die op dit album de hogere registers lijkt op te zoeken met zijn stem. Nog het meest te vergelijken met het instrumentale Belle De Jour van Grace For Drowning.

PL: ‘Tristessa departs’ betekent letterlijk vertaald ‘verdriet vertrekt’. Hebben we hier zowaar te maken met een vrolijk nummer?

SW: “Het is wederom een nostalgisch nummer dat gaat over een gekristalliseerd moment van geluk. Als je het leven als een grafiek ziet, dan bestaat het gros ervan uit simpelweg bestaan: een vlakke lijn. Je bent niet blij of verdrietig, je doet gewoon je ding. Maar er zijn ook pieken – momenten van groot geluk – en die kunnen zich in je geheugen kristalliseren. Die draag je je hele leven bij je. Soms zijn dat gebeurtenissen die je dan zelf niet als zodanig ervaart. Dit nummer gaat over het hoofdpersonage, de volwassen vrouw, die een ogenschijnlijk onbelangrijk ogenblik in haar verleden nu ervaart als een moment van groot geluk. Het is haar altijd bijgebleven en het achtervolgt haar op een goede manier. Weer geen ongewone ervaring, denk ik. Als ik naar mijn eigen geluksmomenten uit mijn jeugd denk, dan zijn dat niet de meest voor de hand liggende. Bijvoorbeeld dat ik met mijn vader in een boot op een rivier dobber op een mooie, zonnige dag. Op dat ogenblik zelf waardeerde ik het nog niet als een moment van groot geluk, maar het is me toch altijd bijgebleven en ik kijk er nu met veel plezier op terug. ‘Transcience’ betekent ‘vergankelijkheid’. Hier denkt het personage van Hand. Cannot. Erase. terug aan een treinreis in de zomer met haar familie. Een van de weinige ervaringen waarbij ze het idee kreeg onderdeel van ons universum te zijn.”

PL: Het nummer heeft ook een link met het nummer Perfect Life. Je gebruikt in Transcience de term ‘filigree’ (= filigraan of watermerk). Filigree & Shadow is de titel van een This Mortal Coil-album, een van de acts waar het hoofdpersonage met haar tijdelijke zus in het verleden naar luisterde, zoals verteld wordt in Perfect Life.

SW: “Goed gevonden! Ik voorspel dat jij de enige zult zijn die uit zichzelf die connectie maakt. Het nummer heeft wederom een bitterzoete toon. Als kinderen kijken we op een naïeve manier naar het leven en geloven we nog in het sprookje van het perfecte leven. Ik wilde als kind altijd zo snel mogelijk volwassen worden. Maar zodra ik volwassen was, kreeg ik bitterzoete, nostalgische gevoelens naar vroeger, toen alles nieuw en onschuldig was. Heel ironisch. Die ironie heb ik ook in dit nummer verwerkt. De vader van het hoofdpersonage zegt tegen haar dat deze trip slechts het begin is van haar mooie leven dat in het verschiet ligt. Maar het draait op iets heel anders uit, net zoals het ook vaak in het echte leven gebeurt.”

9. Ancestral
‘Come back if you want to and remember who you were.’
Ancestral begint ouderwets dreigend met fluit, gitaar, piano en een elektronische beat. De onderhuidse spanning wordt daarna kort onderbroken door een wederom etherisch thema dat later in het nummer de hoofdrol zal opeisen. Het dreigende thema wordt weer opgepakt en uitgebouwd met strijkers, die het geheel een dramatische, cinematische lading geven. Het etherische thema (of het refrein) wordt weer aangehaald en ontaard vervolgens weer in een explosie met prachtig gelaagde zang die wordt overgenomen door een solo van gitarist Govan die bij menigeen kippenvel op de armen zal achterlaten. Daarna neemt zangeres Ninet het kort over en valt het nummer terug in zijn dreigende sfeer. Op de achtergrond worden diverse nummers uitgesproken terwijl de band naar een climax toewerkt, het gas even terug neemt en onder leiding van beestachtig drumwerk van Marco Minneman, distortiongitaren en angstaanjagende synths de boel weer laat exploderen. Weer even adempauze en dan komt de uiteindelijke climax die een glimlach op het gezicht zal toveren van fans van het hardere werk van Porcupine Tree.

PL: De tekstpassage die begint met ‘come back if you want to…’ is al te horen in een van de online videos die je op je website hebt geplaatst. Daar horen we echter Ninet zingen en op de uiteindelijke versie neem jij dat gedeelte voor je rekening. Hoe zit dat?

SW: “Je kunt een heel concept tot in de puntjes uitwerken, maar uiteindelijk moeten keuzes muzikaal ook nog ergens op slaan. Soms vroeg het concept dus om een vrouwelijke vocaal, maar voelde dat bij terugluisteren muzikaal niet goed aan. ‘Come back if you want to and remember who you were’ is in vele opzichten de sleutelzin van het album. In eerste instantie liet ik die door Ninet zingen. Dat heb ik wekenlang zo gelaten, maar het voelde nooit honderd procent goed aan. Andere mensen die betrokken waren bij het creatieve proces vonden het ook niet helemaal op zijn plek dat die zin aan Ninet was toegekend. Pas in een heel laat stadium heb ik ervoor gekozen om dat gedeelte aan mezelf toe te kennen. Waarom? Dat voelde goed. Meer kan ik er niet van maken. En dat is niets ten nadele van Ninet, want ze zong het geweldig. Maar uiteindelijk is het mijn album, zelfs deels autobiografisch, dus mijn stem moest op zo’n belangrijk moment de voorkeur krijgen.”

10. Happy Returns
‘Hey brother, happy returns, it’s been a while now.’
Het eigenlijke slotnummer van het album begint met bliksemgeluiden en een ‘wiegend’ orgelgeluid, dat de toon lijkt te zetten voor een nieuwe rocker, maar vervolgens vallen een akoestische gitaar en piano in en volgt een ballad, in het verlengde van Like Dust I Have Cleared From My Eye van Grace For Drowning. Er zit een opbouw in met veel engelachtige ad libs. Voor de allerlaatste synthesizerakkoorden worden ingezet.

PL: Hier komt er ineens een broer in het spel?

SW: “Die broer is er altijd al geweest, maar ook dat zal duidelijk worden uit het artwork. Dit nummer is vanuit de eerste persoon geschreven, in de vorm van een brief. In de Deluxe Edition van het album kun je die brief daadwerkelijk uit het artwork pakken om te lezen. Het is een heel zielige brief. Het verhaal van Hand. Cannot. Erase. is geïnspireerd op het verhaal van Joyce Carol Vincent die pas na ruim twee jaar dood werd aangetroffen in haar woning. Toen ze stierf was ze bezig om kerstcadeaus voor haar neven en nichten in te pakken. Dat maak een al droevig verhaal nóg triester. Die cadeaus waren aanwijzingen dat ze weer contact wilde maken met haar familie die ze al heel lang niet had gezien en gesproken. Zonder de indruk te willen geven dat mijn personage sterft – want dat laat ik in het midden – doet mijn personage iets soortgelijks als Joyce Carol Vincent. Ze doet een poging om voor het eerst sinds jaren contact met haar broer op te nemen en vraagt hem naar het welzijn van zijn kinderen. Maar de brief eindigt vrij abrupt, alsof ze in het midden van een zin is gestopt met schrijven, wat impliceert dat de brief nooit verstuurd wordt. Een hartverscheurend einde…”

11. Ascendent Here On…
(Instrumentaal)
Eigenlijk, net als bij Regret #9, is dit instrumentale nummer niet los te koppelen van Happy Returns. Het doet nog het meest denken aan de hemelse synthesizerklanken in het nummer Ljudet Innan van Storm Corrosion. De zalvende pianoklanken en dromerige ‘oehs’ en ‘aahs’ roepen het beeld op van iemand die naar het hiernamaals stijgt. Maar de slotzin van Happy Returns laat de afloop van het verhaal vaagjes: ‘But I’m feeling kind of drowsy now, so I’ll finish this tomorrow…’

Hand. Cannot. Erase. verschijnt op 2 maart 2015 en Steven Wilson speelt ter support van het album komend jaar op 24 maart in TivoliVredenburg in Utrecht en op 23 april in Hedon in Zwolle. De liveproductie, inclusief een quadrafonisch geluidssysteem, belooft nog een stapje groter te worden dan tijdens de 2013-tournee. Kaarten zijn te koop via Ticketmaster.
stevenwilsonhq.com