Nick Cave And The Bad Seeds in de Ziggo Dome

Nick Cave And The Bad Seeds in een uitverkochte Ziggo Dome. Niet extreem lang geleden had die combinatie van woorden me wat potsierlijk in de oren geklonken, maar anno 2017 is het eigenlijk niet meer dan logisch dat mijn oude held zijn songs voor 17.000 gezegende zielen speelt. Het zegt veel over de faam van de Australische doemprediker, die 33 jaar na het Bad Seeds-debuut From Her To Eternity nog steeds groeit en bloeit. En dat die reputatie(groei) volslagen terecht is, bewijzen Cave en de zijnen deze avond wederom met een muzikale hoogmis die zijn gelijke niet kent.

Ik moet eerst iets opbiechten. Ik merk dat ik de laatste tijd steeds vaker – ook als ik niet voor een verslag naar een concert ga – van tevoren al de recente setlists van de betreffende artiest check. Vaarwel verrassingselement, maar ach… Verrassingen worden overschat. Hoe dan ook, twee zaken vielen me op tijdens het researchen voorafgaand aan het optreden van Nick Cave And The Bad Seeds. Nummer een: de setlist is voor elke show identiek. En nummer twee: van de achttien songs zijn er liefst tien afkomstig van de laatste twee albums – sterker nog, zeven van de acht tracks van het meest recente (en loodzware) werkstuk Skeleton Tree staan op het programma.

Over het eerste punt maakte ik me vooraf eigenlijk geen zorgen. Nul variatie in de setlists betekent bij Cave niet dat hij zich op de automatische piloot door de show heen bluft. Dat zou hij niet eens kunnen. Punt twee was voor mijn gevoel wat spannender. Ik hou echt van Skeleton Tree, het is een briljant album – maar tegelijk is het de Cave-plaat die ik misschien wel het minst draai. Voor degenen die het verhaal erachter niet kennen: kijk de waanzinnig indrukwekkende documentaire One More Time With Feeling. In het kort: tijdens de opnamesessies van Skeleton Tree verongelukte Cave’s vijftienjarige zoon Arthur onder invloed van LSD, en die tragische gebeurtenis liet nogal zijn schaduw achter op het album. Lood- en loodzwaar, avant-garde qua sound en uitpuilend van emotie – hoe zou dat op het podium uit gaan pakken, helemaal als een derde van de show uit Skeleton Tree-songs bestaat?

Goed bij stem
Bizar goed dus, zo blijkt. De abstracte opener Anthrocene is op plaat behoorlijk zware kost, maar komt in de muisstille Ziggo Dome in al zijn beklemmendheid tot leven – en vormt zo een perfecte start. Hetzelfde geldt voor Jesus Alone en Magneto, ook afkomstig van Skeleton Tree: ze klinken dreigend en intens en grijpen de aanwezigen meteen bij hun strot. Wat trouwens direct opvalt, is het ontzettend goede geluid. Er zijn nogal eens klachten over het (te harde) geluid in de Ziggo, maar dat is vandaag perfect in orde, waardoor al die complexe details in het nieuwe songmateriaal uitstekend tot hun recht komen. En als we het dan toch over opvallende zaken hebben: Cave zingt naarmate hij ouder wordt beter en beter. Alleen in het mega-emotionele I Need You – mijn favoriete Skeleton Tree-song, trouwens – halverwege de set vergaloppeert hij zich een beetje, maar verder is het indrukwekkend wat de inmiddels alweer zestigjarige Aussie aan zijn stembanden weet te ontrukken.

Boom boom boom boom!
Wie na het intense inleidende drieluik bang is dat Cave niet aan interactie met het publiek doet, komt al snel bedrogen uit. Als tijdens Higgs Boson Blues een iets te enthousiaste brulboei net te vroeg BOOM BOOM BOOM BOOM roept, breekt er voor het eerst een flinke grijns door op het gezicht van de zanger. Waarna hij de aanwezigen uitnodigt om dan maar allemaal mee te zingen: ‘Can you feel my heart beat? It goes boom boom boom boom!’. Gezellig! Vervolgens worden ‘oudjes’ als From Her To Eternity en het nog altijd hemels manische Tupelo gespeeld, maar de eerste echte gigantische ontlading komt tijdens Jubilee Street. Om precies te zijn: halverwege Jubilee Street, als dat nummer omslaat van prachtig subtiel naar bijna postrock-achtig hard en zowel band als publiek helemaal uit hun collectieve plaat gaan. Wat een song, wat een band.

Furieus vioolspel
En over die band mag ook wel even wat gezegd worden. Na het vertrek van Blixa Bargeld in 2003 en Mick Harvey in 2009 was ik even bang dat Cave zijn belangrijkste sparringspartners kwijt was, maar inmiddels is mijn ongelijk allang bewezen. Sowieso speelt de hele band genadeloos strak en hoewel de meeste leden zich wat op de achtergrond houden, bewijst multi-instrumentalist en Cave’s huidige muzikale partner-in-crime Warren Ellis zich met zijn furieuze vioolspel, maffe dansjes, lange wapperende baard en dito haar als een minstens zo grote podiumpersoonlijkheid als Bargeld en Harvey dat eerder waren. De innige omhelzing tussen Ellis en Cave na het als altijd doodenge The Mercy Seat zegt ook veel over hun onderlinge verhouding.

The Mercy Seat, het blijft altijd een enorme fanfavoriet, zo blijkt ook weer uit de reacties om me heen. Hetzelfde geldt voor het schitterende Into My Arms en het doordenderende Red Right Hand, dat inmiddels in ongeveer 24762 films en series te horen is geweest – meest recentelijk als ‘main theme’ van Peaky Blinders. De reguliere set wordt afgesloten met twee songs van Skeleton Tree: het hemelse Distant Sky en het ingetogen, voorzichtig optimistische titelnummer, dat eindigt met het mantra ‘It’s alright now’. Het zou al een prachtig einde van een magische avond zijn geweest, maar nee. Cave en co. hebben nog meer in petto in de toegift.

Prachtige punt
Te beginnen met fanfavoriet The Weeping Song. Uw verslaggever bevindt zich een meter of twintig van het podium af, vlakbij een hekwerk waarachter een camera opgesteld staat, als er plotseling enige reuring ontstaat. Een milliseconde later beukt Cave zich een weg door de menigte, klimt op de stelling rondom de camera en zingt en danst als een manische marionet, de omstanders opzwepend zoals alleen hij dat kan. En om het idee ‘publiekparticipatie’ nog wat meer kracht bij te zetten, nodigt hij – als hij terug is op het reguliere podium – ongeveer de halve zaal uit om gezellig mee te zingen en dansen tijdens het daaropvolgende Stagger Lee. Toegiftafsluiter Push The Sky Away zet vervolgens een prachtige punt achter een van de beste, meest intense en meest imposante concerten die ik in tijden heb gezien. Hoe Cave het voor elkaar krijgt om een immense hal als Ziggo Dome zo intiem te laten lijken… Ik heb geen idee. Hoe dan ook vormt deze show voor mij het ultieme bewijs dat Nick Cave een van de grootste hedendaagse performers is. En aan de vele gelukzalige gezichten die ik om me heen zie, ben ik bepaald niet de enige die dat denkt. Wat een avond, wat een held.

Nick Cave & The Bad Seeds in de Ziggo Dome, Amsterdam
Gezien op vrijdag 6 oktober 2017
Foto’s: Tineke Klamer