Hij was de gitarist van de duivel in de bluesfilm Crossroads, speelde onder andere met David Lee Roth, Frank Zappa en viel bij Whitesnake in voor onze eigen Adje van den Berg. Maar Steve Vai heeft nog een tweede passie: het componeren van klassieke muziek.
“Net zoals bij veel andere kinderen was de eerste muziek waarmee ik in aanraking kwam de muziek die mijn ouders draaiden. Mijn pa en ma luisterden vooral naar artiesten als Engelbert Humperdinck en Tom Jones, maar ze hadden één album dat mij echt tot leven bracht: de soundtrack van West Side Story van Leonard Bernstein. Die plaat staat vol wonderlijk mooie melodieën en straalt een ongelofelijke energie uit. Bernstein is wat dat betreft een beetje een ‘gateway drug’ voor me geweest. Later ben ik accordeon gaan spelen, simpelweg omdat dat nou eenmaal was wat je deed in het dorp waar ik opgegroeid ben, en ik raakte geïntrigeerd door de bladmuziek. Ieder uitgeschreven stuk muziek zag er voor mij uit als een kunstwerk en ik begreep direct dat een lege notenbalk oneindig veel mogelijkheden bood waar ik vorm aan wilde geven.”
Muziekles
“Het eerste muziekonderwijs dat ik heb gekregen, kreeg ik op de middelbare school. Bill Westcott, mijn toenmalige muziekleraar, gaf daar lessen in muziektheorie die ik zes jaar lang iedere schooldag gefascineerd volgde. Als huiswerk moest ik voor elke les een stuk componeren en volledig uitschrijven. Verder liet Bill me kennis maken met een reeks klassieke componisten en gaf hij me de kans om voor het eerst een door mij geschreven stuk daadwerkelijk uit te laten voeren. Ik weet het nog goed: de uitvoering door het schoolorkest was rampzalig, maar tegelijkertijd toch ook geweldig.”
“Veel mensen zijn verbaasd wanneer ze erachter komen dat ik me als rockmuzikant ook bezig houd met het componeren van muziek met een klassieke inslag. Toch is het verschil niet zo groot. Ik heb een rockband, maar mijn muziek laat zich niet echt in een hokje duwen. Met mijn klassieke composities is het niet anders. Toen ik opgroeide als gitarist was iedereen beter dan ik, dus probeerde ik anderen nooit te imiteren omdat ik daar gewoonweg niet goed genoeg voor was. Daardoor ging ik mijn eigen weg en met mijn klassieke composities doe ik dat ook. Ik luister bijvoorbeeld graag naar György Ligiti of Luciano Berio, maar ik zal ze nooit kopiëren. Ze inspireren me wel, maar meer in de zin van het streven naar een bepaald niveau dan dat ze me op muzikale ideeën brengen.”
Originaliteit zit van binnen
“Waar mijn ideeën vandaan komen, weet ik niet precies. Waarschijnlijk komen ze vanuit dezelfde plek als bij iedereen, de kern van ons eigen persoon. Ik geloof dat de mens in essentie een creatief wezen is. Het enige dat in de weg staat om ons volledige potentieel te ontplooien, is onze eigen geest. Wanneer je binnen in jezelf ruimte kan vinden zonder alle ruis van buitenaf maak je plek voor echte inspiratie en komen de originele ideeën vanzelf.”
“De creatieve mogelijkheden die muziek als medium biedt zijn oneindig. Daarom ervaar ik componeren als een bevrijding. Bovendien, door je eigen muzikale ideeën in schrift te documenteren, bewaar je het voor de eeuwigheid. Zelfs de mooiste schilderijen lopen schade op wanneer ze ouder worden. Muziek heeft die beperking niet, je kan een symfonie altijd opnieuw uitvoeren.”
Componeren is een proces
“Wat mijn creatieve proces betreft: wanneer ik een melodisch idee krijg, probeer ik dat op te schrijven of neem ik het op met mijn iPhone. Ik heb vaak het gevoel dat een idee er al is en dat ik het alleen maar hoef te plukken door het op te schrijven. Vroeger schreef ik alles gewoon met de hand, maar tegenwoordig componeer ik vooral met de computer met programma’s als Finale. Dat heeft even geduurd, want je moet zo’n programma eerst fatsoenlijk onder de knie krijgen. Maar als je eenmaal weet hoe het werkt, kun je er veel sneller mee werken. Als je iets met de hand opschrijft, komt het wel eens voor dat je te langzaam bent en dat een idee vervliegt terwijl je er mee bezig bent, maar met de software van tegenwoordig kun je bijvoorbeeld heel gemakkelijk transponeren. Het laatste stuk dat ik gecomponeerd heb, is een stuk voor gitaar en een orkest bestaande uit zeventig man. In dat stuk sla ik een noot aan en laat die zeventien minuten lang klinken terwijl het orkest daar omheen vloeit. Aan de noot die ik speel verandert niets, want ik houd hem gewoon aan. Maar doordat het orkest er omheen stroomt, verandert de kleur en het karakter. Het idee was daar in een flits, maar het heeft een behoorlijke tijd geduurd voordat de compositie af was. En dan is het wel handig als je het gewoon snel op papier kan krijgen. Dan vergeet je ook niets.”
Steve Vai staat donderdag 8 mei in de Amsterdamse Melkweg. Voor dit optreden zijn nog enkele tickets verkrijgbaar!
Foto: Steve Vai in 013
Marco van Rooijen voor Lust For Life Magazine
Meer over
0 Reacties