De 50 beste nummers van Bob Dylan

Levende legende Bob Dylan is vandaag 80 jaar geworden! De meest invloedrijke singer-songwriter uit de popgeschiedenis heeft al zo’n 60 jaar als uitvoerend artiest achter de rug en getuige zijn vorig jaar verschenen album Rough And Rowdy Ways is hij nog altijd in staat prachtige én relevante nummers te schrijven. Wij eren ‘His Bobness’ met een top 50 van de allerbeste songs uit de fascinerende loopbaan van Bob Dylan.

50. If Not For You

Een aanstekelijk liefdeslied, afkomstig van het vaak toch wat onderschatte album New Morning (1970). Voordat Dylans eigen versie verscheen, nam George Harrison het lied op voor het meesterwerk All Things Must Pass (1970). Hoewel Dylan zelf geen hit had met If Not For You, lukte het Olivia Newton-John wel om het lied in de hitlijsten te krijgen. Het werd in 1971 zelfs de titel van het album waar haar versie op te vinden is.

Dylan schreef If Not For You terwijl hij aan zijn vrouw Sara dacht, zo gaf hij jaren na de scheiding toe. Op de albumversie is overigens een oude bekende te horen. Al Kooper, de toetsenist die al te horen was op zowel Highway 61 Revisited als Blonde On Blonde, speelt orgel.

49. You’re A Big Girl Now

De songs op Blood On The Tracks behoren tot de meest persoonlijke, hartverscheurende die Bob Dylan – of wie dan ook – ooit opnam. Hoewel alle tracks op de plaat memorabel zijn, heeft You’re A Big Girl Now misschien wel de grootste emotionele impact van allemaal. Alleen al vanwege het magistrale laatste couplet: ‘A change in the weather is known to be extreme/But what’s the sense of changing horses in midstream?/I’m going out of my mind/With a pain that stops and starts/Like a corkscrew to my heart/Ever since we’ve been apart.’

Veel fans verkiezen de originele, rauwere opnames van Blood On The Tracks-nummers boven de uiteindelijke albumversies. Als je bijvoorbeeld het oorspronkelijke You’re A Big Girl Now – te vinden op de compilatie Biograph – hoort, moet je ze haast wel gelijk geven.

48. Ballad Of Hollis Brown

Geen lied om vrolijk van te worden, maar dat geldt eigenlijk voor bijna het hele album The Times They Are A-Changin’ (1964). Het beangstigende The Ballad Of Hollis Brown gaat over een boer in South Dakota die in armoede leeft en zijn vrouw en kinderen ombrengt: ‘There’s seven breezes a-blowin’ all around the cabin door/There’s seven breezes a-blowin’ all around the cabin door/Seven shots ring out like the oceans pounding roar.’

Uiteindelijk legt de boer ook de hand aan zichzelf. Koude rillingen gegarandeerd als Dylan in de afsluiting van het lied zingt: ‘There’s seven people dead on a South Dakota farm/There’s seven people dead on a South Dakota farm/Somewhere in the distance there’s seven new people born.’

47. Foot Of Pride

Dat Dylan vaak enkele van zijn beste nummers niet op zijn albums zette, is bekend. Het geniale Blind Willie McTell en Foot Of Pride werden bijvoorbeeld opgenomen voor Infidels (1983), maar haalden dat album toch niet. Bizar, want hoewel Infidels een prima album is, had het met die twee composities nog zoveel beter kunnen zijn.

Op tekstueel gebied behoort Foot Of Pride met gemak tot Dylans beste werk van de jaren tachtig: ‘There’s a retired business man named Red/Cast down from heaven and he’s out of his head/He feeds off everything he can touch/He said he only deals in cash or sells tickets to a plane crash/He’s not somebody that you play around with much.’

Tijdens een concert in Madison Square Garden in 1992, ter ere van Dylans dertigjarig jubileum als artiest, zong Lou Reed deze ‘deep cut’. Het nummer leek hem op het lijf geschreven.

46. Everything Is Broken

Een hoogtepunt van het album Oh Mercy, geproduceerd door Daniel Lanois en met afstand Dylans beste uit de jaren tachtig. Over Everything Is Broken schrijft Dylan in zijn autobiografie Chronicles: “Alles is kapot of ziet er zo uit – beschadigd, gebarsten, aan reparatie toe. Dingen gaan kapot, gaan nog eens kapot, worden tot iets anders gemaakt, gaan weer stuk. Op een keer lag ik op het strand op Coney Island, toen ik een draagbare radio zag liggen in het zand… een mooie General Electric, zelfoplaadbaar, gebouwd als een slagschip – en hij was kapot. Misschien heb ik me dat beeld herinnerd aan het begin van het liedje.”

45. Changing Of The Guards

Hoewel het onwaarschijnlijk is dat iemand – misschien inclusief Dylan zelf – weet waar de tekst precies over gaat, heeft dit hoogtepunt van Street-Legal (1978) een meeslepend ritme en een rijke begeleiding. Volgens sommigen slaan de eerste twee woorden, ‘sixteen years’, op het aantal jaren dat Dylan actief was als gecontracteerd muzikant.

Dat de betekenis van de tekst – zoals vaker in Dylans carrière – vaag blijft, neemt niet weg dat de bewoording adembenemend is: ‘Peace will come/With tranquility and splendor on the wheels of fire/But will bring us no reward when her false idols fall/And cruel death surrenders with its pale ghost retreating/Between the Kings and Queens of Swords.’

44. Sad Eyed Lady Of The Lowlands

Dit ruim elf minuten durende prachtstuk besloeg in 1966 de complete vierde kant van Blonde On Blonde. Tegen de tijd dat dit album in de schappen lag, was Dylan al getrouwd met Sara Lownds. Sad Eyed Lady Of The Lowlands gaat overduidelijk over haar. Een verband tussen de naam Lownds en het woord Lowlands is natuurlijk snel gemaakt, maar in het latere Sara van het album Desire (1976) zingt Dylan zelfs:

‘I can still hear the sounds of those Methodist bells/I’d taken the cure and had just gotten through/Staying up for days in the Chelsea Hotel/Writing Sad Eyed Lady Of The Lowlands for you.’

43. Mama You Been On My Mind

Na Foot Of Pride is dit nog zo’n geweldige vondst in de box The Bootleg Series Vol. 1-3: Rare & Unreleased. Mama You Been On My Mind werd live regelmatig gebracht als duet met Joan Baez.

De tekst toont Dylan op zijn gevoeligst: ‘Even though my mind is hazy and my thoughts they might be narrow/Where you been don’t bother me nor bring me down in sorrow/It don’t even matter to me where you’re waking up tomorrow/But mama, you’re just on my mind’.

42. Tombstone Blues

De krachtige sound van Highway 61 Revisited (1965) is mede te danken aan bluesgitarist Mike Bloomfield (ex-The Butterfield Blues Band) en toetsenist Al Kooper. Het is ook deels dankzij hen dat Tombstone Blues een van Dylans beste rocksongs werd. ‘The Commander-in-Chief answers him while chasing a fly/Saying ‘Death to all those who would whimper and cry’/And dropping a barbell he points to the sky/Saying ‘The sun’s not yellow, it’s chicken’’. Je moet het maar verzinnen!

Een vlammende versie van Tombstone Blues met Carlos Santana op gitaar is te horen op Real Live (1984).

41. Love Minus Zero/No Limit

Met dit nummer van het album Bringing It All Back Home (1965) bewees Dylan nogmaals als tekstschrijver op eenzame hoogte te staan: ‘In the dime stores and bus stations people talk of situations/Read books, repeat quotations/Draw conclusions on the wall/Some speak of the future/My love she speaks softly/She knows there’s no success like failure/And failure’s no success at all.’

40. Not Dark Yet

De inmiddels versleten stem van Dylan kruipt flink onder de huid in dit nummer van het comebackalbum Time Out Of Mind uit 1997, zeker als je bedenkt dat hij in hetzelfde jaar bijna aan zijn einde kwam door een hartinfectie.

Het door Daniel Lanois geproduceerde Time Out Of Mind was Dylans eerste album met eigen materiaal sinds Under The Red Sky (1990) en daarmee zijn grote comebackplaat.

39. My Back Pages

The Byrds nam een dynamische versie op van Dylans My Back Pages en scoorde er in 1967 een hitje mee. Hoewel ex-Byrd David Crosby die versie liever zo snel mogelijk wil vergeten, blijft het voor veel luisteraars toch een van de beste opnames van de band.

In het kale origineel, afkomstig van Another Side Of Bob Dylan (1964), is My Back Pages natuurlijk ook heel indrukwekkend. De tekst behoort zonder meer tot Dylans beste schrijfsels: ‘A self-ordained professor’s tongue too serious too fool/Spouted out that liberty is just equality in school/‘Equality’, I spoke the word as if a wedding vow/Ah, but I was so much older then/I’m younger than that now.’

38. Percy’s Song

De melodie van Percy’s Song is eigenlijk van folkzanger Paul Clayton, tevens vriend en mentor van Dylan in zijn beginperiode. Ook het beroemde Don’t Think Twice, It’s All Right zou ‘geleend’ zijn van Clayton. Percy’s Song behoort tot Dylans allermooiste vroege songs. De track was bedoeld voor het derde album The Times They Are A-Changin’, maar verscheen pas officieel in 1985 op de 5lp-set Biograph.

Nadat er vier mensen omkomen in een auto-ongeluk, wordt de bestuurder veroordeeld tot 99 jaar in Joliet Prison. Dylan bezingt de situatie vanuit een goede vriend van de veroordeelde: ‘And I played my guitar through the night to the day/Turn, turn, turn again/And the only tune my guitar could play/Was ‘Oh, the cruel rain and the wind’.’

Percy’s Song werd regelmatig gecoverd, maar de bekendste versie is wellicht die van Fairport Convention. De Britse folkrockgroep nam het lied op voor het album Unhalfbricking uit 1969.

37. I Want You

Deze single van Blonde On Blonde heeft dankzij het erg simpele refrein en de herkenbare harmonica-intro meer hitstatus dan het meeste andere werk van Dylan. Toch stelt de tekst heel wat meer voor dan de gemiddelde pophit uit de sixties. Neem het eerste couplet: ‘The guilty undertaker sighs/The lonesome organ grinder cries/The silver saxophones say I should refuse you/The cracked bells and washed-out horns/Blow into my face with scorn/But it’s not that way, I was born to lose you.’

I Want You bereikte de top twintig in Groot-Brittannië en Amerika, in Nederland viel de single er met een vierentwintigste positie net buiten. Ook van dit lied werd snel aangenomen dat hij het voor Sara Lownds schreef, maar bij Dylan weet je het nooit helemaal zeker. Zo werd ook over You’re A Big Girl Now gezegd dat het over Lownds ging, maar zoals Dylan zelf in de liner notes bij Biograph schreef: “Ik zou willen dat mensen dat eerst aan mij zouden vragen, voordat ze dat soort dingen publiceren.”

36. This Wheel’s On Fire

Geschreven met Rick Danko, bassist van The Band. Van de tracks die Dylan met die muzikanten opnam in 1967 – een selectie daarvan werd in 1975 uitgebracht als The Basement Tapes – is dit zonder twijfel een van de meest indrukwekkende. Volgens velen gaat de tekst over Dylans beruchte motorongeluk, maar heel veel wordt daarover niet duidelijk.

The Band-gitarist Robbie Robertson speelde drums op de track, en verving daarmee tijdelijk Levon Helm. Dylan schreef de tekst, Danko droeg bij aan de melodie.

The Byrds nam een versie van This Wheel’s On Fire op voor het album Dr. Byrds & Mr. Hyde (1969), maar de beroemdste cover is waarschijnlijk die van Julie Driscoll, Brian Auger & The Trinity uit 1968.

35. Simple Twist Of Fate

De poëtische tekst van Simple Twist Of Fate, afkomstig van het album Blood On The Tracks, is wederom een hoogtepunt in Dylans oeuvre: ‘A saxophone someplace far off played/As she was walking by the arcade/As the light bust through a beat-up shade where he was waking up/She dropped a coin into the cup of a blind man at the gate/And forgot about a simple twist of fate.’

Joan Baez coverde Simple Twist Of Fate op haar succesvolle album Diamonds And Rust (1975). In haar versie doet ze Dylans manier van zingen zelfs nog even na.

34. Just Like Tom Thumb’s Blues

Toen Dylan dit nummer in 1966 aankondigde tijdens een concert, zei hij over Just Like Tom Thumb’s Blues: “Dit gaat over een schilder in Mexico City die constant van Noord-Mexico naar Del Rio, Texas reist. Zijn naam is Tom Thumb en nu is hij zo’n 125 jaar oud, maar nog steeds actief. Iedereen mag hem daar graag, hij heeft een heleboel vrienden en in dit lied gaat hij door een sombere periode.”

Veel wijzer wordt de luisteraar niet van Dylans beschrijving, maar hier moeten we het mee doen. Wat doet de betekenis ertoe als een tekst zo briljant is?

33. Rainy Day Women #12 & 35

“Ik heb nooit een lied over drugs geschreven en dat zal ik ook nooit doen”, zei Dylan naar aanleiding van de controverse die Rainy Day Women #12 & 35 teweegbracht. De zin ‘Everybody must get stoned’ was in 1966 dan ook erg gewaagd, maar platenmaatschappij Columbia besloot de openingstrack van Blonde On Blonde toch als single uit te brengen. Met succes, want Rainy Day Women #12 & 35 kwam op nummer 2 in de Amerikaanse hitlijst. Ook in Nederland bereikte het lied de top 10.

32. One More Cup Of Coffee

Een bijzonder hoogtepunt op het album Desire (1976), dat mede dankzij de engelachtige tweede stem van Emmylou Harris een unieke sfeer heeft. Natuurlijk interpreteerden veel luisteraars One More Cup Of Coffee (Valley Below) op hun eigen manier. De tekst zou gebaseerd zijn op Dylans relatie met Sara Lownds. Heel onwaarschijnlijk is dat niet, aangezien Sara – het laatste lied op Desire – uiteraard ook over haar gaat. Dat is samen met One More Cup Of Coffee overigens ook het enige lied op Desire dat Dylan zonder de hulp van Jacques Levy schreef.

31. It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)

Toen Bob Dylan dit toen al veel oudere lied live speelde tijdens zijn comebacktour van 1974 – zoals vastgelegd op de dubbel-lp Before The Flood – kreeg minstens één zin van It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding) een nieuwe betekenis. ‘Even the President of the United States sometimes must have to stand naked’, zong Dylan, en dat was toch wel heel toepasselijk met het Watergate-schandaal vers in het geheugen.

30. Desolation Row

Toen Dylan ooit gevraagd werd wat hij zou doen als hij president zou zijn, kwam er – zoals vaker – geen serieus antwoord: “Ik zou scholieren de tekst van Desolation Row leren in plaats van America The Beautiful.” Je kunt dagen – of nog veel langer – zoet zijn met het zoeken naar interpretaties van deze ruim elf minuten durende afsluiter van het album Highway 61 Revisited (1965). Onder anderen de Klokkenluider van de Notre Dame, Robin Hood, Albert Einstein, The Phantom Of The Opera en T.S. Eliot bevolken de bizarre wereld van Desolation Row.

29. Idiot Wind

Bob Dylan heeft nooit meer zo verbitterd geklonken als in dit meesterlijke nummer van Blood On The Tracks: ‘I woke up on the roadside, daydreaming about the way things sometimes are/Visions of your chestnut mare shoot through my head and are making me see stars/You hurt the ones that I love best and cover up the truth with lies/One day you’ll be in the ditch, flies buzzing around your eyes/Blood on your saddle.’

28. Maggie’s Farm

Een vaak gecoverd nummer van de ‘elektrische’ kant van Bringing It All Back Home (1965). Maggie’s Farm is alleen al iconisch omdat Dylan met een uitvoering hiervan heel wat bezoekers van het Newport Folk Festival in 1965 tegen zich kreeg. Anderen menen dat het boegeroep van het publiek eerder een reactie was op een te zacht microfoonvolume – waardoor Dylans zang niet hoorbaar was – of de korte speelduur van zijn set.

27. Lay Lady Lay

Aanvankelijk geschreven voor de filmklassieker Midnight Cowboy met Dustin Hoffman in de hoofdrol, maar de makers kozen toch voor Harry Nilssons versie van het nummer Everybody’s Talkin’. Dylan schreef de muziek van het luchtige Lay Lady Lay voordat hij de tekst had, een voor hem ongebruikelijke manier van werken. Een echt briljante tekst is het misschien ook niet, maar desondanks is het een van zijn meest geliefde composities.

Volgens de liner notes bij Biograph wilde Dylan het lied helemaal niet als single uitbrengen, maar Clive Davis van Columbia Records stond erop. Lay Lady Lay is te vinden op Dylans countryalbum Nashville Skyline (1969).

Een leuk feitje is dat Lay Lady Lay ooit aan The Everly Brothers werd aangeboden door Dylan. Phil Everly was niet onder de indruk en wilde het lied niet opnemen. Blijkbaar kreeg hij daar later spijt van, want in 1984 kwam er alsnog een versie van The Everly Brothers op het album EB 84 terecht.

26. Positively 4th Street

‘Yes, I wish that for just one time you could stand inside my shoes/You’d know what a drag it is to see you’… Dylan is op zijn felst in de single Positively 4th Street uit 1965. Vaak werd aangenomen dat hij het lied schreef als reactie op zijn critici, maar dat ontkende Dylan.

Toch lijkt het best waarschijnlijk dat Dylan de tekst schreef om de ‘fans’ die hem uitjoelden tijdens het Newport Folk-optreden, eens flink op hun nummer te zetten: “You say you lost your faith/But that’s not where it’s at/You had no faith to lose/And you know it.”

Toetsenist Al Kooper schittert weer op de voorgrond met zijn orgelspel, zoals hij ook al deed in de voorgaande single Like A Rolling Stone. Ook Positively 4th Street werd een top 10-hit in Amerika, maar stond op geen van Dylans albums. Wel is de track te vinden op verschillende compilaties, waaronder Biograph (1985) en The Essential Bob Dylan (2000).

25. I Shall Be Released

Volgens de liner notes bij Biograph was I Shall Be Released oorspronkelijk bedoeld voor Dylans album John Wesley Harding (1967). Zijn eigen versie verscheen echter pas in 1971 op Greatest Hits Vol. 2.

Het tijdloze I Shall Be Released is zonder twijfel een van de meest memorabele songs die Dylan ooit schreef. Het is ook een van de meest gecoverde uit Dylans repertoire, maar de uitvoering van The Band op het album Music From Big Pink (1968) – met de emotionele falsetto van Richard Manuel – is onovertroffen.

24. Every Grain Of Sand

Shot Of Love uit 1981 mag dan een middelmatig album zijn uit Dylans veelbesproken ‘Christelijke periode’, het bevat wel een van zijn mooiste nummers. Bruce Springsteen vindt dat ook, zo liet hij het publiek in 1988 weten tijdens zijn speech voor de inwijding van Dylan in de Rock & Roll Hall Of Fame.

Verwijzingen naar Christus ontbreken ook in Every Grain Of Sand niet: ‘In the fury of the moment I can see the Master’s hand/In every leaf that trembles, in every grain of sand’.

23. It’s All Over Now, Baby Blue

Wie is Baby Blue? Die vraag roept deze afsluiter van Bringing It All Back Home (1965) nog steeds op en zoals vaak bij Dylan zijn meerdere interpretaties mogelijk. Veel luisteraars dachten dat It’s All Over Now, Baby Blue gericht was aan Paul Clayton – hoewel Dylan dat zelf ontkende – of Joan Baez. Toch is het niet onwaarschijnlijk dat Dylan over zichzelf zong. Hij zat immers in de overgangsperiode van akoestische ‘folkie’ naar rockster:

‘Leave your stepping stones behind, something calls for you/Forget the dead you’ve left, they will not follow you/The vagabond who’s rapping at your door/Is standing in the clothes that you once wore/Strike another match, go start anew/And it’s all over now, Baby Blue.’

22. Things Have Changed

Van Dylans werk in de afgelopen drie decennia is Things Have Changed absoluut een uitschieter. Het nummer verscheen op de soundtrack van de film Wonder Boys, maar staat op geen enkel regulier album van de man zelf. Things Have Changed leverde Dylan zelfs een welverdiende Oscar op (Best Original Song). Wonder Boys-regisseur Curtis Hanson regisseerde de videoclip bij het lied, waarin overigens ook de hoofdrolspeler uit de film (Michael Douglas) weer te zien is.

21. Ballad Of A Thin Man

Toen hij gevraagd werd naar de identiteit van de in dit nummer genoemde Mr. Jones, zei Dylan dat het een bestaande persoon betrof: “Je kent hem, maar niet onder die naam.” Wie Mr. Jones nu echt is? Brian Jones van The Rolling Stones dacht dat Ballad Of A Thin Man over hem ging. Dylan kondigde het lied in 1978 als volgt aan: “Ik schreef dit voor een journalist die voor The Village Voice werkte in 1963”. Veel later zei Dylan echter in in een interview dat Mr. Jones niet direct over één persoon gaat.

20. Shelter From The Storm

‘’Twas in another lifetime, one of toil and blood/When blackness was a virtue and the road was full of mud/I came in from the wilderness, a creature void of form/’Come in’, she said, ‘I’ll give you shelter from the storm’.’ Deze regels trekken je meteen in het verhaal van Shelter From The Storm, een erg mooi akoestisch lied van Blood On The Tracks (1975). Een alternatieve – en eigenlijk nog iets betere – versie staat op de soundtrack van de Tom Cruise-film Jerry Maguire (1996).

19. Just Like A Woman

Just Like A Woman was een hit, maar er was ook veel kritiek op de tekst. Alan Rinzler schreef in Bob Dylan: The Illustrated Record dat deze track van Blonde On Blonde ‘de meest sardonische en gemeenste’ van alle songs waarin Dylan zijn ex-geliefden omlaag haalt.

Velen denken dat Dylan het lied schreef over Edie Sedgwick, met wie Dylan korte tijd een relatie had. Sedgwick was een model en speelde in films van Andy Warhol. Uiteindelijk was het Warhol die haar vertelde dat Dylan in het geheim met Sara Lownds getrouwd was.

18. Girl From The North Country

Weer zo’n lied waarbij onduidelijk blijft aan wie het is opgedragen. Vaak wordt gedacht dat Dylan het lied schreef voor zijn toenmalige geliefde Suze Rotolo, met wie hij op de legendarische hoes van The Freewheelin’ Bob Dylan (1963) te zien is. In 1969 nam Dylan een nieuwe versie op voor het album Nashville Skyline (1969), ditmaal bijgestaan door de grote Johnny Cash.

17. Masters Of War

Dylan maakte met Masters Of War van zijn tweede album The Freewheelin’ Bob Dylan (1963) een van de felste protestsongs aller tijden. Hij leende de melodie van het traditionele lied Nottamun Town (een versie daarvan door Fairport Convention is te vinden op het album What We Did On Our Holidays uit 1969). Aan wie het lied gericht is, mag in dit geval duidelijk zijn:

‘Come you masters of war/You that build all the guns/You that build the death planes/You that build the big bombs/You that hide behind walls/You that hide behind desks/I just want you to know I can see through your masks.’

16. Chimes Of Freedom

Chimes Of Freedom staat op Another Side Of Bob Dylan (1964), maar is waarschijnlijk bekender in de versie van The Byrds op de lp Mr. Tambourine Man uit 1965. De close harmony van Roger McGuinn, Gene Clark en David Crosby leent zich perfect voor dit tijdloze nummer. Bruce Springsteen bracht in 1988 een ep uit met de titel Chimes Of Freedom, waarop ook hij een krachtige versie van een van Dylans beste songs zingt.

15. A Hard Rain’s A-Gonna Fall

Volgens Bob Dylan zelf is elke regel uit A Hard Rain’s A-Gonna Fall een eigen lied waard. De tekst van dit epische lied op The Freewheelin’ Bob Dylan (1963) is inderdaad opgebouwd uit de ene briljante zin na de andere.

Dylan zei eens dat de ‘harde regen’ uit de tekst sloeg op de leugens die naar zijn mening verspreid werden door de media. A Hard Rain’s A-Gonna Fall werd vaak gecoverd. Zo had Roxy Music-frontman Bryan Ferry er een hit mee in 1973.

14. Tangled Up In Blue

Volgens Dylan zelf kostte het hem tien jaar om dit lied van zijn meesterwerk Blood On The Tracks (1975) te kunnen waarderen en twee jaar om het te schrijven. Een live-uitvoering met een andere tekst is te vinden op Real Live (1984). Dylan vindt die versie beter: “Op Real Live is het meer zoals het had moeten zijn. Ik was er nooit echt tevreden over”, zegt hij in de liner notes bij Biograph.

13. Blind Willie McTell

Zijn fans zullen het nooit begrijpen, maar Dylan besloot het inmiddels zo geliefde Blind Willie McTell op geen enkel regulier album te plaatsen. Zijn ode aan de in 1959 overleden blueszanger en -gitarist McTell zou eigenlijk op Infidels (1983) staan, maar verscheen pas in 1991 op de derde disc van The Bootleg Series Vol. 1-3: Rare & Unreleased. Volgens de liner notes bij die cd-set vond Dylan dat hij het nummer niet goed had opgenomen. De leadgitaren op Infidels werden ingespeeld door Mark Knopfler en Mick Taylor (o.a. The Rolling Stones).

12. Mr. Tambourine Man

Met drugs heeft de tekst van Mr. Tambourine Man niets te maken, benadrukte Dylan. Wel zei hij geïnspireerd te zijn door onder meer de Fellini-klassieker La Strada (1954). Dylans versie is te vinden op Bringing It All Back Home, maar Mr. Tambourine Man werd in 1965 natuurlijk ook een zeer invloedrijke Amerikaanse nummer 1-hit voor The Byrds. In 1990 speelden Roger McGuinn, Chris Hillman en David Crosby van die band het nummer samen met de man zelf tijdens een Roy Orbison-tribute.

11. Forever Young

In de liner notes bij Biograph schrijft Dylan het volgende over Forever Young, het absolute prijsnummer op Planet Waves (1974): “Ik schreef het terwijl ik dacht aan een van mijn zoons en ik wilde niet te sentimenteel zijn. De regels kwamen vanzelf, ze waren binnen een paar minuten klaar.”

Op Planet Waves – opgenomen met The Band – stonden twee zeer verschillende versies. Forever Young (Continued) duurde nog geen drie minuten en opende kant twee, terwijl de bekendere versie bijna vijf minuten duurt.

10. Don’t Think Twice, It’s All Right

Een erg mooi liefdeslied, afkomstig van het album The Freewheelin’ Bob Dylan (1963) en geschreven in de periode waarin zijn toenmalige liefde Suze Rotolo in Italië zat. De melodie en sommige zinnen uit de tekst waren geleend van Who’s Gonna Buy Your Ribbon Saw? van de bevriende Paul Clayton – die op zijn beurt weer een en ander gebruikt had van het traditionele Who’s Gonna Buy Your Chickens When I’m Gone?

9. Knockin’ On Heaven’s Door

‘Mama, take this badge off of me/I can’t use it anymore/It’s getting dark, too dark to see/I feel like I’m knocking on heaven’s door.’ Het zijn klassieke regels uit een van Dylans bekendste songs, geschreven voor de western Pat Garrett & Billy The Kid (1973). In de film – geregisseerd door de eigenzinnige Sam Peckinpah (The Wild Bunch, Straw Dogs) – speelt Dylan zelf overigens ook een kleine rol als de mysterieuze ‘Alias’. Peckinpah had naar verluidt nooit gehoord van Dylan(!) voordat de zanger hem ontmoette.

Knockin’ On Heaven’s Door is een van Bob Dylans beroemdste songs, alleen al vanwege de succesvolle cover van Guns N’ Roses.

8. All Along The Watchtower

Hoewel Bob Dylans origineel op het album John Wesley Harding uit 1967 volgens velen overtroffen is door The Jimi Hendrix Experience, kun je haast niet anders dan All Along The Watchtower tot Dylans allerbeste werk rekenen. Zelf was de componist ook erg onder de indruk van de Hendrix-versie. Dylan speelde het nummer zelfs in dat arrangement tijdens latere concerten. Er zijn nog veel meer steengoede covers, maar die van Hendrix blijft inderdaad onovertroffen.

7. Subterranean Homesick Blues

Wonderbaarlijk genoeg wist Dylan deze onsterfelijke rocksong – met een enorme hoeveelheid tekst voor een track van slechts twee minuten – in slechts één take op te nemen. Met Subterranean Homesick Blues maakte de wereld kennis met de ‘elektrische’ Bob Dylan, hoewel hij in 1962 al de weinig bekende single Mixed-Up Confusion opnam met een elektrische band. Subterranean Homesick Blues werd Dylans eerste Top 40-hit in Amerika.

6. Blowin’ In The Wind

In de liner notes bij The Bootleg Series Vol. 9: The Witmark Demos 1962-1964 uit 2009 wordt Blowin’ In The Wind geprezen als ‘the first transcendently great song from the mind of Bob Dylan’. In het boekje bij Biograph vindt Dylan dat zelf wel meevallen: “Het was gewoon nog een liedje dat ik schreef.” Hij pende het immer relevante lied binnen enkele minuten in een koffiehuis in Greenwich Village, na een lange discussie over politiek.

Blowin’ In The Wind is Dylans meest gecoverde lied. Het was in 1963 bijvoorbeeld een grote Amerikaanse hit voor Peter, Paul And Mary.

5. Murder Most Foul

Dit epische nummer verscheen in maart vorig jaar uit het niets en bewees nog maar eens dat de Nobelprijs voor de Literatuur die in 2016 aan Dylan werd uitgereikt volledig terecht is. In feite bestaat een groot deel van de tekst uit een rijmende opsomming van song- en filmtitels en namen van iconische kunstenaars. Des te bewonderenswaardiger dat hij met die opzet de wereld zeventien minuten lang ademloos liet luisteren naar zijn woorden en iets van hoop bezorgde.

Op sombere toon praatzingt Dylan over de impact van de moord op John F. Kennedy in 1963, met veelvuldige referenties aan iconische figuren uit de popcultuur en citaten uit de rock & roll- en filmgeschiedenis: van Woody Guthrie en de onlangs overleden Little Richard tot Shakespeare en Gone With The Wind. Zoals eerder gebeurde bij Dylans-songs, lieten fans en critici verschillende interpretaties los op de raadselachtige tekst. Veel luisteraars hoorden in Murder Most Foul een ode aan de helende kracht van muziek na een tragische, massaal betreurde gebeurtenis, zoals dus de moord op JFK.

4. Hurricane

‘Pistol shots ring out in the barroom night/Enter Patty Valentine from the upper hall/She sees the bartender in a pool of blood/Cries out, ‘My God, they killed them all!’’ Zo introduceert Bob Dylan het verhaal van de bokser Rubin ‘Hurricane’ Carter, die in 1967 tot levenslang veroordeeld wordt voor een drievoudige moord in een bar in New Jersey. Carter beweert onschuldig te zijn en Dylan gelooft hem. Hij schrijft Hurricane, het bekendste lied van het album Desire (1976), samen met Jacques Levy, die eerder samenwerkte met Roger McGuinn van The Byrds.

Hurricane is een van Dylans beste songs, mede dankzij de prominente aanwezigheid van Scarlet Rivera’s vioolspel. In 1999 maakte regisseur Norman Jewison The Hurricane over het leven van Carter, met Denzel Washington in de titelrol. Dylans lied kreeg een prominente rol in die film.

3. The Times They Are A-Changin’

In de mislukte maar interessante film Masked And Anonymous (2003), waarin Dylan de hoofdrol speelt, zingt een jong meisje schitterend The Times They Are A-Changin’, een van de beste protestsongs ooit. Zoals die scène duidelijk maakt, behoort de titeltrack van Dylans derde album uit 1964 tot de songs uit zijn oeuvre die waarschijnlijk voor altijd relevant blijven. Zo moet het voor het publiek bijzonder aangrijpend geweest zijn toen hij het zong tijdens een concert op de dag na de moord op John F. Kennedy.

2. Visions Of Johanna

‘Ain’t it just like the night to play tricks when you’re trying to be so quiet/We sit here stranded, though we’re all doing our best to deny it/And Louise holds a handful of rain, tempting you to defy it/Lights flicker from the opposite loft/In this room the heat pipes just cough/The country music station plays soft/But there’s nothing, really nothing to turn off/Just Louise and her lover so entwined/And these visions of Johanna that conquer my mind.’

Het mag duidelijk zijn: Visions Of Johanna, afkomstig van het dubbelalbum Blonde On Blonde (1966), is een van de poëtische hoogtepunten uit Dylans oeuvre. Toen Allen Ginsberg het lied aan Joan Baez liet horen, was zij ervan overtuigd dat Dylan (gedeeltelijk) over haar zong.

1. Like A Rolling Stone

Dylan zei eens over het schrijfproces van deze rockklassieker: “Ik schreef dit lied, dit verhaal, dit braaksel van twintig pagina’s lang en daaruit haalde ik Like A Rolling Stone. Het werd een single en ik had nooit eerder zoiets geschreven, en opeens besefte ik dat ik dit moest blijven doen.”

Dylans snerende zang en tekst wordt ondersteund door vakwerk van gitarist Mike Bloomfield (toen bij The Butterfield Blues Band) en toetsenist Al Kooper (later van o.a. Blood, Sweat & Tears). Opmerkelijk genoeg had die laatste nooit eerder een orgel bespeeld, hij was voorheen vooral actief als gitarist.

Like A Rolling Stone is wellicht ongeëvenaard in Dylans versie. Toch verdient de uitvoering met The Band op de dubbel-lp Before The Flood (1974) ook een vermelding. En het is natuurlijk niet meer dan toepasselijk dat ’s werelds grootste rock & roll-band, The Rolling Stones, deze klassieker ook speelde.

Foto: David Gahr / Sony BMG Music Entertainment

Genoten van deze lijst met de 50 beste nummers van Bob Dylan en wil je meer lezen? Bekijk hier Lust For Life 092 met Bob Dylan op de cover!