“Waarom wij zo goed zijn?”, reageert Graham Nash op een kreet uit de zaal. “Omdat we dit al zo’n fucking lange tijd doen!” Inmiddels zijn Crosby, Stills & Nash inderdaad al 47 jaar actief (nog langer als je hun succesvolle vorige bands meerekent) en gezien de turbulente tijden die het invloedrijke trio heeft gekend, is het bijzonder dat de heren nog steeds samen optreden – zoals gisteravond in de Heineken Music Hall.
‘Uitverkocht’, viel al weken van tevoren te lezen op de website van de HMH. Het zal de drie heren vast goed doen om te zien dat hun muziek na die ‘fucking lange tijd’ nog steeds zo veel liefhebbers trekt. De zaal was echter niet de eerste keuze, want aanvankelijk zouden zij zich elders in Amsterdam verzamelen – namelijk in het Concertgebouw. David Crosby, eerlijk als hij is, zegt niet helemaal content te zijn met de keuze voor de Heineken Music Hall: “Ik ben dol op deze plaats. Ik bedoel niet déze plek. Ik speel veel liever in Paradiso.”
Misschien moest hij terugdenken aan de vorige show van CSN op deze locatie, in 2009, waarbij de reacties vanuit de zaal wat aan de lauwe kant bleven en de close harmony-zang af en toe verre van ‘close’ was. Met name in het akoestische openingsblok kwamen de mannen die ooit de mooiste samenzang uit de popgeschiedenis op plaat zetten erg stroef op gang. Maar sindsdien, met onder meer twee shows op Bospop en één keer met een fantastisch optreden zonder Stills in de RAI, lieten de rockveteranen een veel betere indruk achter in ons land.
‘Three together’
En daar staan ze weer: ‘three together’, zoals ze in Helplessly Hoping zingen. Drie totaal verschillende persoonlijkheden en muzikanten die elkaar toch op wonderlijke wijze aanvullen. Crosby is de rebelse eeuwige hippie en ex-Byrd (en voormalige bajesklant) die immer weigert zijn haar af te knippen en op de momenten dat hij geen gitaar in handen heeft nonchalant met zijn handen in z’n zakken achter de microfoon plaatsneemt. Stephen Stills, wiens stem en uiterlijk inmiddels bijna onherkenbaar zijn, bewees zich in de sixties al een veelzijdig muzikaal genie bij Buffalo Springfield en kreeg vervolgens niet voor niets de bijnaam ‘Captain Manyhands’. Hij ramt nog altijd een magnifieke solo uit zijn gitaar. En de met een volle grijze haarbos gezegende Graham Nash – die als voormalig lid van de Britse hitmachine The Hollies een uitstekend oor heeft voor een goede popmelodie – zingt tegenwoordig niet meer zo hoog als in zijn jonge jaren, maar blijkt nog steeds een stabiele vocalist die tijdens de meerstemmige partijen haast extatisch voor zich uit tast.
Maar Crosby zelf vat het vanavond heel aardig samen: “Stills schrijft fantastische rock & roll, Nash schrijft anthems en ik schrijf de ‘weird shit’.” Dat komt goed naar voren in bijvoorbeeld Carry On (Stills), Teach Your Children (Nash) en Déjà Vu (Crosby), hoewel sommige van die bekendere songs ditmaal wat plichtmatig aandoen. Andere momenten zijn juist heel intens, bijvoorbeeld tijdens Cathedral met Nash achter de piano, of tijdens de hoge uithalen van Crosby in zijn Almost Cut My Hair. Een hele prestatie, want eerder op de avond – nadat zijn stem haperde in de laatste noot van een verder ijzingwekkend mooi duet tussen hem en Nash in Guinnevere – bekende hij met een verkoudheid te kampen.
Slijtage
De samenzang is anno 2015 natuurlijk niet meer zo vlekkeloos als in hun jonge jaren, maar zeventigplussers Crosby en Nash klinken nog steeds uitstekend samen. Helaas brokkelde de stem van Stills door de jaren heen flink af en met name tijdens zijn Southern Cross zit hij er in de coupletten pijnlijk naast. Dat compenseert hij niet alleen met zijn prikkelende gitaarerupties in onder meer Bluebird (uit zijn Buffalo Springfield-tijd), maar ook met een aandoenlijke versie van Bob Dylans Girl From The North Country – voorafgegaan door een merkwaardig maar geinig gastoptreden van de Trailer Park Boys. En Stills heeft nog een goed gevoel voor humor. “Het zou erger zijn als Dylan een van mijn songs zou doen”, zegt hij, om vervolgens in een rake imitatie van zijn eveneens versleten klinkende tijdgenoot over te gaan.
Nadat Crosby een luid applaus krijgt voor zijn vertolking van Almost Cut My Hair en de drie zangers terugkeren voor meezinger Teach Your Children, volgt er nog een laatste toegift. Met een fraai gezongen versie van Suite: Judy Blue Eyes brengen ze hun toehoorders nog één keer terug naar het Woodstock-tijdperk. Dat oorspronkelijk akoestische epos blijft een van de ultieme CSN-songs en is van de hand van Stills. Zonder hem mag de samenzang veel beter klinken, alleen al vanwege zijn composities (die dus ontbraken tijdens het concert van Crosby & Nash in de RAI in 2011) mis je toch wel wat als hij er niet bij is. En vanwege zijn gitaarspel natuurlijk, want voor een trio dat vooral bekendstaat om feilloze close harmony is de show in de HMH bij vlagen behoorlijk luid. Crosby, Stills & Nash mogen dan al een ‘fucking lange tijd’ meedraaien, van stoffigheid is geen sprake.
Crosby, Stills & Nash in de Heineken Music Hall
Gezien op 24 september 2015
Foto’s: Megin Zondervan
12 Reacties
Een zeer juiste vertaling van de beleving gisteravond!
Als mensen vragen wat ik er van vond zal ik ze deze recensie laten raadplegen.
Het was gewoon slecht geluid slecht, zat geen passie in.
Veel te veel geld voor zoveel bagger. De heren moeten stoppen.
Die Bierman moet niet in de gang blijven staan tijdens een concert, of maar gewoon niet meer gaan als ze nog terugkomen.
Dominique heeft het uitstekend verwoord.
Geluid is niet overal goed in de HMH.
Ik heb de heren al meerdere keren gezien de afgelopen decennia, maar ik moet zeggen dat ik gisteren hun slechtste optreden heb gezien, qua samenzang en beleving. Erg jammer, ik denk toch dat de heren zich eens moeten berusten in het feit dat hun beste jaren geweest zijn.
Ik heb de heren niet eerder live gezien. Gisteren in de HMH was de eerste keer. En deze recentie vat het goed samen.
Ja, er zaten hier en daar wat missers, ze komen niet meer zo hoog als vroeger op de plaat en de stem van Stephen Stills was zeer matig tot soms slecht. Maar als ik een perfect geluid wil blijf ik wel thuis en zet ik een MP3 op.
De magie was er, alsof het gewoon 1970 was. Oud en grijs, maar met een jeugdig enthiousiasme die vanaf het podium de zaal in kwam. Ik heb een onvergetelijke avond gehad.
Heb ze al een aantal keer gezien. Prima samenvatting vwb gisteravond.
Als muzikant zat ik af en toe met de billen behoorlijk samen. Vond het soms zelfs pijnlijk.
Maar enkele nummers waren prima. Ik ga niet meer naar CSN de volgende keer.
De ‘grote sterren’ stellen ons vaak teleur. Eric Clapton, Bob Dylan, Van Morisson waren de laatste keren ronduit slecht. De Stones, John Fogerty en Roger
Hudgson zijn ronduit kanjers.
ok Stef, dan zien we je wel weer op Bospop, 9 en 10 juli 2016
Ik zag ze gisteren in Vorst Nationaal in Brussel en mijn beleving komt overeen met deze recensie. Prachtige avond gehad met deze iconen!
Wat mag je verwachten van een drietal dat de zeventig al is gepasseerd. Gezien dit feit vond ik ze het redelijk goed doen. Een avond van nostalgische herkenning.
Ik heb ze ook gehoord in de jaren zeventig en toen viel er ook wel eens een nootje vals weg.
Degenen die negatief waren over het concert schaar ik onder de catogorie moppersmurfen.
Prima recensie. Inderdaad was stills bij tijden aandoenlijk in zijn bewegingen en door zijn oude mannen stem. Zijn gitaarspel werd echter gedurende de avond steeds beter en was ronduit fenomenaal. Hoe oud is hij? 70 denk ik. Ik ken veel klassieke musici en ook heel goede die het bijltje er veel eerder bij neer gooien. Wat was ik blij dat ik er bij was. En wat enn BS om daar met de billen bij elkaar te zitten! Misschien als je het na moet doen?
Still en Nash zijn 73 en Crosby is 74.
Als je van deze mannen verwacht dat ze nog kunnen spelen zoals vroeger dan ben je van een andere planeet en hoor je niet naar zo’n concert te komen. Had je een kaartje misschien beter kunnen afstaan van een liefhebber. Wat deze mannen lieten zien en horen is op die leeftijd de top en kunnen nog veel jonge muzikanten van leren. Maar belangrijker is dat je de muziek die ze hebben gemaakt waardeerd en als je ze in het echt wil zien en horen geniet met hetgeen deze muzikanten hebben meegegeven.
Voor mij was de emotie de top met tranen in mijn ogen bij het laatste nummer