Holland International Blues Festival – festivalverslag

In het landelijke Drenthe is veel rust en ruimte. Het leven gaat z’n gangetje. Als je in Assen uit de trein stapt, lijkt de overvolle Randstad heel ver weg. Vanaf het station fiets je zo de natuur in en kun je genieten van weidse vergezichten. In het weekend van 3 en 4 juni is de dorpskern van het anders zo rustige Grolloo veranderd in een festivalterrein. Op een steenworp afstand van de oude boerderij waar bluespionier Harry Muskee ooit woonde, is een immense tent opgetrokken met ruimte voor duizenden bezoekers. Nederland is een bluesfestival rijker.

Een groepje muziekvrienden is op de bres gesprongen voor muziekgenres die steeds minder aandacht krijgen op de reguliere radiozenders en blijkbaar niet meer zo interessant worden gevonden. Johan Derksen, bekend als voetbalexpert bij RTL en uitgever van Voetbal International, heeft een passie voor muziek in de sfeer van americana en roots: country, soul, folk, cajun, blues en jazz. In de jaren negentig was hij manager van Cuby + The Blizzards. Derksen ging twee jaar geleden met pensioen. Sindsdien werkt hij harder dan ooit. Hij deelt zijn muziekpassie met zakenmannen Gregory Elias en Jan Lagendijk. Na zijn pensionering vragen zij Johan om mee te doen met het organiseren en programmeren van muziekevenementen. Elias en Lagendijk zijn aandeelhouders van de North Sea Jazz Club in Amsterdam, waar Derksen nu blues programmeert. Lagendijk was lange tijd sponsor van Cuby + The Blizzards en Elias haalde onlangs The Rolling Stones naar Havana.

Het Holland International Blues Festival is een eerbetoon aan Harry Muskee, oprichter van Cuby + The Blizzards, die deze zomer vijf jaar geleden overleed. In Grolloo, de plaats waar bluesgeschiedenis werd geschreven, is in no time de eerste editie van het Holland International Blues Festival uit de grond gestampt. Het is even omschakelen om plotseling tussen tienduizend mensen te lopen, maar wat een goede sfeer heerst hier in Grolloo! Gelukkig kost het weinig moeite om een plekje te bemachtigen bij het enorme, metershoge podium.

Gitarist en singer-songwriter Ana Popović werd geboren in Servië en groeide op met bluesmuziek. Ze woonde een aantal jaren in Nederland en legde hier de basis voor haar succes. Haar stijl is een mix van blues, rock en funk. Met haar krachtige zang en strakke gitaarspel staat zij garant voor energieke shows. In Grolloo speelt Popović gedreven. Haar act is een goede gangmaker voor het festival. In haar optreden combineert ze charme en puurheid. Ze speelt lange gitaarsolo’s met bloedstollende licks.

De tweede act is de show van Jools Holland & His Rhythm & Blues Orchestra. Als presentator is hij erg bekend van zijn show Later… With Jools Holland die hij maakt voor de BBC. Hij is vooral actief als componist, pianist en bandleider. In 1987 richt hij The Jools Holland Big Band op, de voorloper van het huidige twintig man tellende ensemble waar hij deze avond mee optreedt. Holland is een enorme showman en gangmaker. Niets lijkt hem te gek. In hoog tempo brengt hij een razende feelgoodshow met alles erop en eraan: rhythm and blues, boogiewoogie, rockabilly, jazz, reggae, ska, gospel, blues…

Holland gooit voortdurend alle remmen los en het publiek reageert vol overgave. Zijn feestband heeft het ruige en volle geluid van een oldschool bigband en brengt je met gelikte arrangementen terug in de tijd. Met vette swing duwt de muziek je in een nostalgische sfeer. Knap werk dat ook het kluchtige van The Muppet Show oproept. Verschillende zangers passeren de revue zonder veel emotie op te roepen. Het laatste deel van het concert maakt alles goed. ‘Queen’ Ruby Turner steelt de show met boogie woogie, gospel en blues. Vol overgave bezingt ze inkeer, bezinning en gebed en stuwt ze alle emoties naar grote hoogte.

De tent is afgeladen. Laatkomers moeten genoegen nemen met een plaatsje achteraan. Voordat de laatste act begint, herdenkt Johan Derksen Harry Muskee (1941-2011) en nodigt hij zijn weduwe Douwine Oosterhof en drie oud-bandleden, bassist Herman Deinum, drummer Hans La Faille en gitarist Erwin Java uit op het podium. Douwine bedankt de organisatie voor het mooie initiatief en wenst alle muziekvrienden die naar Grolloo zijn gekomen een groots muziekfeest.

Singer-songwriter Beth Hart trad eerder op in Paradiso en vorig jaar op North Sea Jazz. Ze werkte onder anderen samen met Joe Bonamassa. Haar hartverscheurende performance doet denken aan Janis Joplin en Bette Midler. Met rauwe teksten en sterke songs vol rock en blues, maar ook met kleine gevoelige liedjes, vertelt ze over haar roerige verleden. Haar worsteling met drugs en drank, en hoe ze hiermee in het reine is gekomen, vormt een rode draad in haar leven. Beth Hart is de ruige, beetje gekke meid. Recht voor z’n raap en uit het goede hout gesneden. Ze vertelt herhaaldelijk hoe ze onderuit ging en wist terug te krabbelen met de steun van haar man en de support van haar publiek. Emoties die diep snijden. Haar tranen vloeien overvloedig als ze, zichzelf op de piano begeleidend, van haar kwetsbare kant laat zien. Hier geloof je haar oprechtheid helemaal. Tot slot zet ze een kruk op de rand van het podium en bedankt ze het publiek voor de te gekke sfeer. Ze heeft het ontzettend naar haar zin. Hart zingt nog eenmaal zeer intens, met de hartverscheurende gitaarbegeleiding van John Nichols.

Op zaterdag schijnt de zon uitbundig en is het zomers warm. De weergoden tooien de tweede dag van het HIBF met een gouden rand. In ‘blues capital’ Grolloo puilen de terrasjes uit en zijn de koude drankjes bijna niet aan te slepen. In de straatjes van het anders zo kalme dorp slenteren vele honderden mensen rond.

De middag begint met een optreden van Robert Randolph And The Family Band. Robert ontdekt al op jonge leeftijd het geluid van de pedal steel-gitaar. Na zich te hebben bekwaamd reist hij van New Jersey naar New York om in het clubcircuit te spelen. Met veel succes ontwikkelt hij zich verder in zijn Family Band. Dat resulteert in samenwerkingen met Buddy Guy, Santana en Eric Clapton. Zijn geraffineerde mix van hardrock, gospel, blues en funk leidt tot extatische optredens. In Grolloo begint het concert easy going. Wat een geweldige sound creëert deze band! Randolph bulkt van de energie. Al snel wordt de atmosfeer ruig en opzwepend. Na twee stevige nummers volgt een ballad. Zangeres Lenesha Randolph staat achteraan op het podium en komt daar niet tot haar recht. Het concert wordt steeds ruiger en bombastischer, en verzandt in een muur van geluid. De nuances gaan van hard, harder tot hardst. Eerst fascinerend, dan killing. De verveling neemt snel toe.

Een verademing is het optreden van JJ Grey & Mofro. Aanvankelijk mixt de band landelijke blues met stoere, southern rock en funk. Later wordt de stijl aangevuld met soulvolle nummers, zoals The Sun Is Shining Down, dat enorm bekend werd als openingsnummer van de televisieserie House Of Cards. De zevenkoppige band speelt gedreven en er is direct een goede interactie met het publiek. De band heeft een sterke live act en produceert een mooie open geluid, waarin de twee blazers goed tot hun recht komen. Energieke stukken worden afgewisseld met luie, jazzy swingende songs.

Johan Derksen kondigt de derde act aan, die half mei ter vervanging van Jimmy Vaughan is ingelast. Het bluesvuurtje zal nu hoger worden opgestookt door Supersonic Blues Machine, Billy Gibbons, Robben Ford en Walter Trout. Een waanzinnige nieuwe formatie waarin blueslegendes de koppen bij elkaar hebben gestoken en elkaar de maat nemen. Ze maken muziek vol rauwe energie, die heel dicht in de buurt komt bij het pure bluesgeluid, waarin smart en uitbundige levenslust elkaar voortdurend op de hielen zitten. Trout schittert. Hij geeft zichzelf helemaal en loopt volledig leeg in zijn ruige gitaarspel. Het concert kantelt volledig wanneer Gibbons het podium betreedt en zijn legendarische ZZ Top-nummers speelt. Qua onversneden bluesbeleving is dit concert het hoogtepunt van het festival.

Zodra Supersonic Blues Machine het podium heeft verlaten, stroomt het publiek naar voren om een plekje dicht bij het podium te veroveren. De twee grote acts van het festival halen iedereen van de straat. De Tedeschi Trucks Band werd geformeerd in 2010 en is inmiddels al een van de grote Amerikaanse bluesrockbands. Deze twaalfkoppige groep staat onder de bezielende leiding van Susan Tedeschi en Derek Trucks en werkt met een geraffineerde formule. De gepassioneerde stem van Tedeschi en het virtuoze gitaarspel van Trucks worden aangevuld met drie blazers, orgel en een ritmesectie met twee drummers. Ze brengen prachtige albums uit en hun live-optredens worden de hemel in geprezen. Tedeschi is deze avond onweerstaanbaar. Ze zingt vol overgave en imponeert met haar onversneden rauwe stemgeluid. Trucks verbaast met zijn rijke en genuanceerd spel. Met rust en zelfbeheersing gaat hij te werk. Hij speelt bloedstollend mooie intro’s en zijn solowerk is onnavolgbaar. In zijn slides laat hij de noten prachtig verglijden.

Binnen de strakke vorm van de songs is er ruimte voor associatieve improvisaties. Een bevrijdend concept. Climaxen zijn steeds subtiel en worden mooi afgewisseld met ingetogen intermezzo’s. Het is een lust voor oren en ogen om te zien hoe de songs vol raffinement worden opgebouwd. Wat een geweldige band hebben Tedeschi en Trucks op poten gezet. Hun muziek kruipt in al je poriën. Een fantastische show met een rijk scala aan nummers die verrassen door sterke opbouw en mooie arrangementen.

Het concert van Bonnie Raitt is het absolute hoogtepunt van het HIBF. De zangeres is actief sinds 1971 en werkte samen met alle legendarische artiesten uit de kringen van blues, country, folk en rock. Daarnaast is ze maatschappelijk bevlogen en zet ze zich in voor politieke kwesties, mensenrechten, royalties en muziekeducatie. In 1989 breekt ze wereldwijd door met het album Nick of Time.

Raitt is goed in vorm en geeft een perfecte show waarin alles klopt. Ze houdt alles goed onder controle en treedt op met een professionele routine. Maar dat is bijzaak. Haar artistieke kracht overtuigt en imponeert. De muzikante geniet van de entourage en lijkt te worden geïmponeerd door de goede sfeer op het festival. “Zo veel mensen…”. Ze speelt al haar vroege en recente hits. Zoals bekend schuwt Raitt de politieke statements niet. “Even weg van het politieke circus in de VS”, verzucht ze. Over de steeds grotere macht en controle van geld en economische belangen spreekt ze haar afschuw uit. Een extra uitsmijter in concert is een solo van Hammond-organist Mike Finnigan. Ter nagedachtenis aan B.B. King speelt en zingt hij een onversneden groovy blues. Raitt begeleidt hem op gitaar. Ze komt terug en kondigt haar toegift aan, waarbij ze Tedeschi en Trucks op het podium vraagt. Een kans om met hen samen te spelen die ze niet wil laten lopen. Dit wordt de absolute uitsmijter van het festival.

Lof voor de initiatiefnemers van het eerste HIBF, die met de professionele hulp van concert- en festivalorganisator Mojo in korte tijd een sterk nieuw evenement uit de grond hebben gestampt met een goede programmering. Het festival profileert zich volledig internationaal met een cast waarin Nederlandse acts schitteren door afwezigheid. Een gemiste kans en een merkwaardig beleid, omdat het festival is opgedragen aan de legendarische Harry Muskee en zich heeft verbonden aan Grolloo. Ook een presentator zou niet misstaan.

Per festivaldag zijn nu 10.000 tickets verkocht. Volgend jaar (de tweede editie vindt plaats op 9 en 10 juni 2017) wordt het terrein groter gemaakt en zullen per festivaldag 15.000 tickets beschikbaar komen. Het festival is goed georganiseerd en gesitueerd op een prachtige plek. Kleine weeffoutjes zullen dan vast wel zijn opgelost.

Holland International Blues Festival
Gezien op 3 en 4 juni 2016
Foto’s: Joke Schot