De 30 beste lange nummers ooit opgenomen

Denk je aan epische nummers van meer dan tien minuten, dan denk je al snel aan progrock. En inderdaad, bands als Yes, ELP, Rush en Porcupine Tree bewezen zich meesters in het componeren van complexe, avontuurlijke tracks. Toch werden ook in andere genres dit soort ‘epics’ gemaakt, met vaak onvergetelijke resultaten. De redactieleden van Lust For Life speurden hun platenkasten af en maakten een lijst van dertig belachelijk lange nummers (één per artiest) die iedereen gehoord zou moeten hebben. Dit zijn de 30 beste lange nummers ooit opgenomen!

30. Temple Of The Dog – Reach Down (11:11)

Voor wie het verhaal niet kent: Temple Of The Dog was een project met leden van Soundgarden en het latere Pearl Jam als eerbetoon aan de op 19 maart 1990 overleden Andrew Wood, frontman van Mother Love Bone uit Seattle. De gelegenheidsformatie nam slechts één album op, dat een ware ‘sleeper hit’ bleek. Reach Down, met afstand de langste track op de plaat, is een van de twee songs waarin Chris Cornell het verlies van zijn vriend bezingt – en de meer dan vijf minuten doordenderende gitaarsolo van Mike McCready is al even imposant. [MC]

29. The Temptations – Papa Was A Rollin’ Stone (11:44)

Het nummer werd in eerste instantie gespeeld door The Undisputed Truth, maar in 1972 schreef Norman Whitfield een nieuwe versie van Papa Was A Rollin’ Stone voor de Amerikaanse vocale groep The Temptations, waar hij al langer mee samenwerkte als songwriter. In deze uitvoering duurt de song maar liefst 11.44 minuten. Het werd niet alleen een enorme hit, maar is ook de geschiedenis in gegaan als een belangrijke en invloedrijke soulklassieker. Oprichter Otis Williams noemde het de laatste Temptations-song van dat kaliber; het werd de laatste nummer 1-hit van en de groep en de zangers wonnen er hun tweede en tevens laatste Grammy mee. [EdG]

28. Neil Young & Crazy Horse – Cowgirl In The Sand (10:03)

Dat Neil Young zelfs met hoge koorts een klassieker kan schrijven, geeft wel aan hoe getalenteerd deze Canadese rocker is. Het meer dan tien minuten durende nummer van zijn tweede plaat Everybody Knows This Is Nowhere (1969) kent weinig tekst – over een promiscue vrouw of misschien zelfs drie vrouwen – maar bestaat voornamelijk uit grandioos gitaargeweld. Mijn favoriete nummer voor op de luchtgitaar. [JE]

Meer lezen over Neil Young? Bekijk hier Lust For Life 063 met Neil Young op de cover!

27. The Smashing Pumpkins – Starla (11:01)

Billy Corgan is altijd bijzonder productief gebleven, maar vooral in de eerste helft van de jaren negentig stroomden de goede songs bizar snel uit zijn creatieve brein. En dan loop je dus het risico dat een deel van die nummers dus niet op een regulier album terechtkomt. Dat lot trof ook Starla: een van de vroegste ‘epics’ in de catalogus van de Pumpkins. Het nummer (b-kant van de single I Am One en in 1994 onderdeel van de rarities-verzamelaar Pisces Iscariot) begint nog als een dromerige ballad, maar halverwege slaat de sfeer compleet om en wordt het een psychedelisch rockmonster vol uitzinnige, minutenlange gitaarsolo’s van Corgan en medesnarensloper James Iha. [MC]

26. Uriah Heep – July Morning (10:32)

July Morning is een beetje de Child In Time van Uriah Heep: langer dan tien minuten, opbouwend met een rustig begin, uitmondend in een onstuimige finale, veel ruimte voor orgel- en gitaarsolo’s en absurd hoge uithalen. De unieke sound ontstond mede dankzij de gastbijdrage van niemand minder dan Manfred Mann, die hier de ‘minimoog’ bespeelt. Frontman David Byron steelt echter de show. Zijn vocale acrobatiek maakt July Morning niet alleen tot het hoogtepunt van het derde Heep-album Look At Yourself (1971), maar wellicht zelfs van het ganse oeuvre. Schande dus dat dit magnum opus niet dezelfde klassieke status geniet als dat epos van Deep Purple. [DvdG]

25. Marillion – Neverland (12:10)

Het was toch wel een verrassing toen progveteranen Marillion in 2004 terugkeerden in de hitlijst. De single You’re Gone drong zowel in Engeland als in Nederland zelfs de top tien binnen en ook de opvolger Don’t Hurt Yourself behaalde respectabele posities in de top veertig. Beide zijn afkomstig van dubbelalbum Marbles. Daarop staan ook verschillende lange tracks die in aanmerking komen voor dit lijstje: The Invisible Man (13:37), Ocean Cloud (17:58) en de meesterlijke afsluiter Neverland. Mede dankzij de emotionele zang van Steve Hogarth en de indringende gitaarsolo’s van Steve Rothery evenaart Marillion hier het beste werk van proglegendes als Yes en Genesis. [DvdG]

24. Earth & Fire – Song Of The Marching Children (18:21)

Hoewel Song Of The Marching Children geen single was (de korte versie van vier minuten verscheen alleen als b-kantje op de single Invitation), is het toch een populaire Earth & Fire-song gebleken én gebleven. De achttien minuten durende versie is een hoogtepunt van het gelijknamige album uit 1971 en bestaat uit zeven delen. De Nederlandse progrockers maakten voor de song gretig gebruik van de mellotron. Het grootste gedeelte van de zang wordt uiteraard verzorgd door Jerney Kaagman, maar op Purification (het zesde stuk) neemt gitarist Chris Koerts de leadzang voor zijn rekening. Een fijne afwisseling, waar het lied sowieso vol van staat. [EdG]

23. Bob Dylan – Murder Most Foul (16:54)

Een van de jongste songs in dit rijtje en het langste nummer van Bob Dylan ooit. Heb je even zeventien minuten? Ga op je rug liggen, sluit je ogen en laat zijn woorden je ziel helen. Murder Most Foul werd als een totale verrassing in maart 2020 op Dylans YouTube-kanaal gegooid en de rimpelingen bereikten luisteraars wereldwijd. Het is het bewijs dat Bob Dylan in 2020 nog altijd relevant is en waarom hij in 2016 terecht de Nobelprijs voor Literatuur kreeg uitgereikt. Het epos laat zich beluisteren als een geschiedenisfilm en is een prachtig eerbetoon aan John F. Kennedy. Murder Most Foul is afkomstig van Dylans eerste album met eigen composities in acht jaar: Rough And Rowdy Ways. Volgens vele (geniale) schrijvers van Lust For Life het beste album van 2020. [JE]

22. Guns N’ Roses – Coma (10:13)

Het is dat November Rain en Estranged net niet de tien minuten aantikken, anders was Guns N’ Roses absoluut hoger in dit lijstje geëindigd. De behoorlijk felle afsluiter van Use Your Illusion I (1991) onderscheidt zich als de enige studio-opname van de band die langer dan tien minuten voortraast. Geen semiballad met hitpotentie à la November Rain, maar Coma behoort niettemin tot hun beste werk. Songwriters Axl Rose en Slash verklaarden dat hun drugsgebruik nogal van invloed was op het schrijven van deze heavy tour de force, met als hoogtepunt het moment waarop Axl flink wat frustratie van zich af krijst: ‘They’re leaving it all up to me/When all I needed was clarity/And someone to tell me what the FUCK IS GOING ON/Goddamn it!’ [DvdG]

21. Porcupine Tree – Anesthesize (17:42)

Zelfs in het van ellenlange tracks uitpuilende oeuvre van Steven Wilsons Porcupine Tree is Anesthesize, afkomstig van het achtste studioalbum Fear Of A Blank Planet uit 2007, een van de uitschieters. Zoals het een waar progmonster betaamt, bestaat het werkstuk uit drie delen: Anesthesize (met een waanzinnige gitaarsolo van Alex Lifeson van Rush, die we later in deze lijst nog een keer tegenkomen), The Pills I’m Taking en Surfer. Het knappe is dat Wilson en co. emotie en technische muzikaliteit perfect aan elkaar weten te koppelen – wellicht de reden dat de bijna achttien minuten voorbij vliegen alsof het er maar eh… een stuk of acht zijn. [MC]

20. Type O Negative – Black No. 1 (Little Miss Scare-All) (11:14)

“I went looking for trouble, and boy… I found her.” Met dit even heerlijke als veelzeggende zinnetje leidt Peter Steele Black No. 1 in. De enigmatische frontman van Type O Negative, ook wel ‘The Drab Four’, heeft de song naar eigen zeggen bedacht terwijl hij in de rij stond om afval naar de vuilnisbelt te brengen en heeft daarbij werkelijk alle clichés van de gothic subcultuur uit de kast getrokken. Hoe sarcastisch hij ooit ook bedoeld was, de song is een gothic metal-anthem geworden. En terecht: het is een heerlijk nummer. [EdG]

19. Funkadelic – Maggot Brain (10:10)

Niet de meest eetlust opwekkende titel in dit lijstje, maar niettemin mag Maggot Brain nimmer ontbreken in een overzicht van nummers met een epische lengte. Het hoogtepunt van het gelijknamige klassieke Funkadelic-album uit 1971 dient vooral als een showcase voor bandlid Eddie Hazel, die hier een van de meest intense en gevoelige gitaarsolo’s aller tijden speelt. En wat die titel betreft: er zijn meerdere verhalen over het ontstaan daarvan. Zo zou ‘maggot brain’ verwijzen naar het moment waarop Funkadelic-mastermind George Clinton het ontbindende lichaam van zijn overleden broer aantrof in diens appartement… [DvdG]

18. Emerson, Lake & Palmer – Tarkus (20:39)

Nee, je luistert niet naar een computerspelletje – al zal Tarkus vele spelmakers hebben beïnvloed in de jaren zeventig en tachtig. Tarkus is de titelsong van de gelijknamige plaat van de heren Emerson, Lake & Palmer uit 1971 en kan het best worden omschreven als een klassiek muziekstuk gespeeld met de avontuurlijke energie van een heavy metal-nummer – en het neemt maar liefst een halve plaatkant in beslag. Het is een complexe song vol capriolen op orgels en synthesizers. Meer prog dan dit krijg je het niet. [JE]

17. Opeth – The Drapery Falls (10:56)

Na het terechte maar onverwachte succes van Still Life (1999) was de progressieve deathmetalband Opeth vastbesloten die stijgende lijn vast te houden. De Zweden schakelden de hulp van de door hen erg gerespecteerde Steven Wilson in, die de kwaliteit van de productie enorm omhoog schroefde, en slaagden er met vlag en wimpel in hun doel te bereiken. Blackwater Park (2001) verkocht niet alleen goed, maar staat ook in talloze ‘best of’-lijsten. The Drapery Falls was de eerste single van het album en het beste voorbeeld van de kracht en schoonheid van Opeth. [MC]

16. Creedence Clearwater Revival – I Heard It Through The Grapevine (11:10)

Dit liedje zou van origine geen plekje hebben bemachtigd in onze longlist vol belachelijk lange nummers, want het origineel van Marvin Gaye uit 1968 was slechts 3 minuten en 16 seconden lang. Bassist Stu Cook vertelde mij voor Lust For Life 101 daar het volgende over: “We begonnen met de laatste acht minuten, de jam. Daar stoeiden we een paar weken mee. In de laatste twee of drie dagen nam John [Fogerty] I Heard It Through The Grapevine op, dat het begin van de jam werd. Zo is die versie ontstaan”. Een van de beste covers ooit gemaakt, als je het mij vraagt. Ook als je het me niet vraagt, overigens. Dit is precies hoe echte muziek hoort te klinken. [JE]

15. Nick Cave & The Bad Seeds – Babe, I’m On Fire (14:46)

Wat hebben Bill Gates, de president van de V.S., de generaal met zijn tank, de blinde scheidsrechter, de geflipte rastafari en de onbegrepen Viking met elkaar gemeen? Ze zeggen allemaal ‘Babe, I’m On Fire’, als we Nick Cave & The Bad Seeds mogen geloven. Deze zelfs voor Cave-begrippen behoorlijk van de pot gerukte epic, de afsluiter van het album Nocturama uit 2003, bevat maar liefst 38 coupletten en drijft – naast de bizarre tekst en intense voordracht van Cave – op een voortrazend orgeltje en een pompende baslijn. Geniaal gek noemen ze dat, en dat geldt zeker ook voor de bijbehorende clip waarin zowat alle personages die in het nummer voorbijkomen worden uitgebeeld door de bandleden. Kijk en huiver! [MC]

14. Genesis – Supper’s Ready (23:06)

In de periode met gitarist Steve Hackett in de band blonk Genesis natuurlijk uit in het schrijven van forse, progressieve stukken. Supper’s Ready van het vierde album Foxtrot (1972) beslaat met zijn 23 minuten bijna een hele plaatkant en is daarmee het langste nummer dat de mannen ooit uitbrachten. Het epos bestaat uit zeven verschillende segmenten en de tekst leverde met het regeltje ‘Everyone lies like the fox on the rocks’ ook inspiratie voor de iconische hoestekening van Foxtrot. Een puike integrale live-versie is te vinden op de dubbel-lp Seconds Out (1977), waarop Phil Collins de oorspronkelijke zangpartijen van Peter Gabriel voor zijn rekening neemt. [DvdG]

13. Tool – 7empest (15:44)

Dertien jaar moesten fans wachten op nieuw werk van Tool – en toen bleek dat het gros van Fear Inoculum (2019) toch een stukje ingetogener (lees: meer progrock dan metal) was dan het oudere materiaal, klonken er hier en daar toch wat onvertogen woorden. Uitzondering was echter toch wel 7empest, een meer dan een kwartier klokkend progmetalmonster dat niet alleen door velen werd gezien als het absolute hoogtepunt van de plaat, maar dat de band ook nog eens een Grammy voor Best Metal Performance opleverde. En terecht. Want hoe sfeervol en mooi de rest van Fear Inoculum ook is, zo imposant als die veelgeprezen afsluiter hadden we Tool al eh… dertien jaar niet meer gehoord. En het gitaarspel van Adam Jones – zowel de riffs als de Hendrix-esque solo’s – is subliem. [MC]

12. King Crimson – Starless (12:16)

Het enige nummer waarmee King Crimson ooit de Radio 2 Top 2000 haalde, is stiekem niet meteen de meest logische keuze voor die lijst. Starless begint als een tamelijk rustig en melodieus stuk, maar ontaardt in de tweede helft in een behoorlijk experimentele fusie van heavy rock en jazz, waarmee Robert Fripp en co. de luisteraar meenemen op een nogal nachtmerrieachtige trip. Niet al te gezellig voor als je rond de jaarwisseling met de hele familie aan de oliebollen zit dus… Los daarvan valt er zeker iets voor te zeggen dat dit hoogtepunt van meesterwerk Red (1974) aangemerkt wordt als het allermooiste stuk uit het oeuvre van de eigenzinnige progrockband. [DvdG]

11. Supertramp – Fool’s Overture (10:57)

Naar verluidt heeft Roger Hodgson er vijf jaar aan gewerkt, maar het resultaat mag er dan ook zeker zijn: Fool’s Overture is een epische song waarin de progbeginselen van Supertramp duidelijk naar boven komen. Er zijn delen van Churchills beroemde speech over de Tweede Wereldoorlog (‘We will never surrender!’) te horen, evenals politiesirenes en de Big Ben-klokken. Hodgson gebruikte daarnaast delen van het Gustav Holst-suite The Planets en William Blake’s gedicht And Did Those Feet In Ancient Time. Supertramp heeft de song jarenlang als afsluiter (voor de toegift) van shows gebruikt. Dat moet een beleving zijn geweest die de aanwezige fans lang bij is gebleven. [EdG]

10. Dire Straits – Telegraph Road (14:18)

Het is nogal een risico om je album te openen met een nummer dat meer dan veertien minuten lang is. Toch deed Dire Straits het in 1982 op Love Over Gold. Niet alleen gebruikt Mark Knopfler woorden om het trieste verhaal te vertellen over een afbrokkelend Amerika, zijn gitaar neemt het met gemak over. De afsluitende gitaarsolo van bijna vijf minuten is werkelijk ontzagwekkend. [JE]

9. David Bowie – Station To Station (10:15)

Station To Station (1976) is Bowie’s tiende studioalbum en wordt nog steeds gezien als een van zijn belangrijkste werken. Tijdens de promotie van Young Americans (1975) had de zanger zich voor het eerst zijn nieuwe persona aangemeten, maar in het titelnummer – dat tevens de albumopener is – stelt hij hem echt voor: The Thin White Duke. Deze Bowie-periode wordt gekenmerkt door grillig gedrag dat (volgens de Duke zelf) veroorzaakt werd door astronomisch veel drugsgebruik. Van de opnames kan hij zich weinig herinneren. Desondanks is het een fantastisch album met een indrukwekkende, meer dan tien minuten durende opener, Bowie’s langste studio-opname, waarop hij flink experimenteerde met artrock, elektronische geluiden en occulte onderwerpen. [EdG]

8. Iron Butterfly – In-A-Gadda-Da-Vida (17:05)

Er zijn verschillende verhalen over het ontstaan van de titel In-A-Gadda-Da-Vida. Wij gaan maar even uit van de versie beschreven in het boekje bij een cd-remaster van het gelijknamige album. Zanger/toetsenist Doug Ingle is in 1968 bezig met een nieuw lied met de werktitel In The Garden Of Eden. In zijn appartement heeft hij op lege maag liters wijn naar binnen gegoten en hij kan de naam van de song niet meer fatsoenlijk uitspreken. Ingle’s beschonken toestand blijkt in het voordeel te werken voor de band. In-A-Gadda-Da-Vida wordt een dikke hit en draagt eraan bij dat Iron Butterfly de geschiedenis ingaat als voorlopers van de heavy metal – samen met acts als Steppenwolf, Blue Cheer en Vanilla Fudge. [DvdG]

7. Sigur Rós – Untitled 8 (Popplagið) (11:44)

Wellicht een verrassende naam in deze lijst die gedomineerd wordt door progrock- en classic rock-giganten, maar de IJslandse postrockers van Sigur Rós kijken regelmatig ook niet op een minuutje meer of minder. De beste van hun ‘epics’ is toch wel Untitled 8, van het al even handig getitelde album ( ) uit 2002. Popplagið is de bijnaam van de song die in eerste instantie iets praktischer ingestelde fans gebruikten, maar daarna ook door de band zelf omarmd werd. Het betekent zoveel als ‘het popliedje’ – maar dat is uiteraard gigantisch ironisch. Tergend langzaam maar zeer zeker bouwt de song op naar een hoogtepunt – en als dat dan na negen minuten EINDELIJK komt, hoor je het muzikale equivalent van een uitbarsting van de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull. Oorverdovend en tranentrekkend mooi. [MC]

6. Kraftwerk – Autobahn (22:47)

De mannen van Kraftwerk zijn natuurlijk pioniers op het gebied van elektronische muziek. Op hun vierde album (Autobahn uit 1974) gebruikten ze voor het eerst de herhalende elektronische klanken waarom de groep zo bekend kwam te staan, hoewel ze ook nog reguliere instrumenten gebruikten. De korte versie van het titelnummer werd – nogal verrassend – een grote internationale hit. In deze song probeert de groep het gevoel van rijden op de snelweg na te bootsen, wat aardig gelukt is. Het leverde een bijzonder interessante én lange track op. [EdG]

5. Yes – Close To The Edge (18:12)

Als iemand je vraagt een ultiem voorbeeld van goede progressieve rock aan te bevelen, kun je haast geen betere plaat noemen dan Close To The Edge van Yes. De lp bestaat uit slechts drie stukken, die vanwege hun lengte vanzelfsprekend niet geschikt zijn voor luisteraars met de aandachtsspanne van een fruitvlieg. De bij vlagen ondoorgrondelijke teksten, de engelachtige zang van Jon Anderson en het virtuoze spel van zijn vier collega’s waren in 1972 zelfs nog goed voor een nummer 1-positie in de Nederlandse albumlijst, mede dankzij de verbijsterende schoonheid van het titelnummer. Dat epos beslaat bijna negentien minuten en voor wie dat al heftig vindt: Yes zou er op de volgende albums Tales From Topographic Oceans en Relayer nog eens flink overheen gaan! [DvdG]

4. The Doors – The End (11:41)

Mocht de wereld ooit ten onder gaan terwijl ik nog leef, hoop ik van harte dat dit nummer keihard wereldwijd door alle speakers knalt – niet voor niets werd het gebruikt voor de film Apocalypse Now uit 1979. Dat is toch bijna twaalf minuten pijnverzachting terwijl de aarde in brand staat. Had het orkest van de Titanic ook niet beter The End kunnen spelen tijdens het zinken? Goed, ik wijk af. Dit is een knap en complex stuk psychedelische (art)rock over de dood, een relatiebreuk, boosheid, angst en Oedipus. Er bestaat simpelweg geen beter slotstuk voor een plaat (van het debuutalbum The Doors uit 1967) dan The End. [JE]

3. Rush – 2112 (20:33)

Ergens is het wel een beetje valsspelen hoor, dit meer dan twintig minuten klokkende epos van Rush. Want het is natuurlijk wel vaker dat een lang prognummer eigenlijk is samengesteld uit meerdere delen, maar in het geval van 2112 is dat wel heel overduidelijk. Hoe het ook zij, 2112 vertelt het verhaal van ‘The Protagonist’ die – heel kort door de bocht, excuus – in een dystopische toekomst het gevecht aangaat met een boosaardige groep die de wereld regeert: The Priests Of The Temples Of Syrinx. In zeven delen, die muzikaal laveren tussen progrock, progmetal en hardrock, volgen we het avontuur van The Protagonist, tot (spoiler alert!) zijn zelfmoord aan toe. Leuk weetje: talloze gamers hebben hun vingers overbelast tijdens het spelen van 2112 in de populaire videogame Guitar Hero: Warriors Of Rock. Episch: zeker weten! [MC]

2. Deep Purple – Child In Time (10:18)

De trage maar spannende opbouw, het ijle Hammond-orgel van Jon Lord, het ijselijke gekrijs van Ian Gillan en de gruwelijke gitaarsolo’s van Ritchie Blackmore: wat mij betreft is Child In Time het absolute magnum opus van Deep Purple. Balancerend op het randje van artrock en heavy metal en tekstueel losjes gebaseerd op de Vietnam-oorlog vliegen de ruim tien minuten voorbij en dankzij de constante tempo- en stijlwisselingen wordt het geen moment ook maar een beetje saai. Extreem jammer dus dat de band het nummer al jaren niet meer live speelt: de laatste keer dat Child In Time op de setlist stond, was tijdens een show op 30 april 2002 in Jakarta, Indonesië. De reden: Gillan haalt die krankzinnig hoge uithalen niet meer. Heel begrijpelijk natuurlijk – maar eeuwig zonde is het wel. [MC]

1. Pink Floyd – Echoes (23:30)

Deze waanzinnig mooie afsluiter van Meddle (1971) is het ultieme progrocknummer waar alle vier de bandleden hun kunsten op los konden laten. Je raakt in een trance vanaf de eerste tonen (het terugkerende ‘geping’ van Richard Wright) en ontwaakt enkel even door de huilgeluiden halverwege, veroorzaakt door het wah-wah-pedaal van David Gilmour – die overigens puur door toeval ontstonden. Gilmours gitaar stond verkeerd ingeplugd en die feedback werkte blijkbaar inspirerend. Echoes is een sonisch experiment dat zich ontpopte tot een waar meesterwerk. [JE]

Meer lezen over Pink Floyd? Check hier Lust For Life 099 met Pink Floyd op de cover!

De 30 beste lange nummers ooit opgenomen: eervolle vermeldingen

Camel – Lady Fantasy (12:43), Can – Halleluhwah (18:28), Caravan – Nine Feet Underground (22:44), Dream Theater – Scene Six: Home (12:53), Focus – Eruption (23:02), Golden Earring – Eight Miles High (19:00), Jethro Tull – Thick As A Brick Pt. 1 (22:45), Led Zeppelin – Achilles Last Stand (10:25), Mike Oldfield – Ommadawn Pt. 1 (19:14), Procol Harum – In Held ‘Twas In I (17:38), Rare Earth – Get Ready (21:30), Sly & The Family Stone – Sex Machine (13:46), Television – Marquee Moon (10:41), The Jimi Hendrix Experience – Voodoo Chile (14:58), Traffic – The Low Spark Of High Heeled Boys (12:10), Transatlantic – All Of The Above (30:59), The War On Drugs – Thinking Of A Place (11:10)